Tecteo, Stéphane Moreau en de geest van PS-peetvader André Cools

Georges Timmerman
Stéphane Moreau (Foto Commune d'Ans)
Stéphane Moreau (Foto Commune d'Ans)

In Vlaanderen geniet Moreau enige bekendheid als sterke man van Ogeo Fund, het pensioenfonds dat optreedt als financier van Land Invest Group. Die vastgoedontwikkelaar onderhoudt via lobbyist Erik Van der Paal prima relaties met Bart De Wever en is betrokken bij de schimmige vastgoeddeal aan de oude Renaultgarage in Antwerpen. Omwille van onze berichtgeving daarover eist Land Invest Group 250.000 euro schadevergoeding. Ook de voormalige kabinetschef van Bart De Wever die een tijdlang voor Land Invest Group werkte, eiste 100.000 euro schadevergoeding van Apache. Vooral de artikels 'Zaken zijn zaken: N-VA en PS vinden elkaar op de Antwerpse vastgoedmarkt' deden de potjes overkoken.

Hieronder leest u het oorspronkelijke artikel

Vorige week (september 2013) kocht Tecteo, de grootste Waalse intercommunale, de krantengroep l'Avenir van Corelio. Bovendien heeft Tecteo ook belangstelling voor IPM, de groep die La Libre Belgique en La Dernière Heure uitgeeft. Met de aankoop van regionale kranten zet de door de PS gedomineerde intercommunale een nieuwe stap in een parcours van schier ongebreidelde expansie. Apache portretteert Stéphane Moreau, het meesterbrein achter de steile opgang van Tecteo.

Stéphane Moreau (Foto Commune d'Ans)
Stéphane Moreau (Foto Commune d'Ans)

De metamorfose van de stoffige intercommunale ALE tot de dynamische Tecteo Group is grotendeels het werk van één man: Stéphane Moreau (49). "Ik ben geen koorknaap", liet hij zich ooit ontvallen in een interview. Hij profileert zich meer als een zakenman dan als een politicus, maar hij is het allebei. De Luikenaar staat bekend als een vroegere beschermeling en de 'geestelijke zoon' van wijlen Michel Daerden, bijgenaamd papa of kameraad Porsche, de flamboyante bedrijfsrevisor, YouTube-vedette en voormalige PS-minister van Pensioenen. Moreau begon zijn carrière evenwel in 1988, toen hij tijdens zijn legerdienst als milicien ging werken op het kabinet van toenmalig PS-minister van Pensioenen Alain Van der Biest, destijds een protégé van de Luikse PS-peetvader André Cools.

Kameraad Porsche

Eind jaren tachtig begon Cools aan de uitbouw van zijn Luikse zakenimperium. Sinds de jaren zeventig had de regio de ene mokerslag na de andere moeten incasseren: de sluiting van de staalfabrieken van Cockerill-Sambre en Tubemeuse, de desinvesteringen van de Generale Maatschappij. In een poging om het zwaar beschadigde economische weefsel te herstellen, koos de PS-leider voor een dubbele strategie. Er moest een publieke financieel-economische tegenmacht worden opgebouwd, via een netwerk van overheidsholdings en intercommunales. En dat zou op zijn beurt buitenlandse multinationals over de streep trekken om te investeren in de streek. Bij die operatie was cijferman Michel Daerden destijds een van de adviseurs van Cools.

Toen Cools in 1988 Waals gewestminister van Lokale besturen werd, kreeg hij greep op de gemeenten en de intercommunales met de daaraan verbonden nutsvoorzieningen zoals energie, water, afvalbeheer en informatica. Hij werd voorzitter van de verzekeringsmaatschappij Onderlinge Maatschappij der Openbare Besturen (OMOB), het latere Ethias. Deels met OMOB-kapitaal werd de holding Neos opgericht, alweer met Cools als voorzitter. Neos pompte geld in Meusinvest, dat een participatie nam in de Société de gestion de l'aéroport de Bierset (SAB), want de Luikse regionale luchthaven moest een economische groeipool worden. Een andere belangrijke aandeelhouder van Meusinvest was de Société de leasing, financement et économie d'énergie (SLF), met Henri Schlitz als voorzitter. Dankzij dit octopusnetwerk kon er in Luik weinig bewegen zonder de toestemming van Cools.

Grote slag

In 1990 besloot Cools dat Van der Biest hem moest opvolgen als Waals gewestminister van Lokale besturen en gesubsidieerde werken, en Stéphane Moreau ging mee. Hij kwam er terecht op een kabinet dat geïnfiltreerd was door plaatselijke onderwereldfiguren, gelieerd met de Italiaanse maffia, die gewetenloos gebruik maakten van de faciliteiten van het ministeriële kabinet om hun criminele zaakjes te regelen. Die kabinetsmedewerkers van Van der Biest, zo bleek later, organiseerden ook de moord op André Cools. De patron van de PS werd op 18 juli 1991 neergekogeld door twee Tunesische huurmoordenaars. Drankorgel en romanticus Van der Biest kon de situatie niet meer de baas en pleegde in 2002 zelfmoord.

Als Waals gewestminister van Lokale besturen werd Van der Biest in 1992 opgevolgd door Guy Mathot, het prototype van de PS-affairist, een man die genoemd werd in talloze affaires en gerechtelijke onderzoeken, ontslag moest nemen als minister omwille van het Agusta-smeergeldschandaal, maar desondanks nooit een veroordeling opliep. Het was Mathot die Stéphane Moreau detacheerde naar Luik, om er kabinetschef te worden van de toenmalige PS-burgemeester Henri Schlitz. Vanuit die positie begon Moreau te sleutelen aan zijn eigen politieke en commerciële loopbaan. Hij werd in 1994 schepen van financiën, economie en stadsontwikkeling van Ans en een jaar later directeur-generaal van het Palais du Congrès in Luik, eigendom van de Intercommunale de gestion immobilière liégeoise (IGIL).

Zijn grote slag sloeg Moreau in 2005, toen hij de hand kon leggen op de oorlogskas van het pensioenfonds van de Association Liégeoise d'Electricité (ALE) waarin op dat moment een financiële reserve van meer dan 500 miljoen euro zat

Zijn grote slag sloeg Moreau in 2005, toen hij de hand kon leggen op de oorlogskas van het pensioenfonds van de Association Liégeoise d'Electricité (ALE), een in 1923 opgerichte en wat ingedommelde intercommunale die destijds ook deel uitmaakte van het economisch imperium van Cools. ALE beschikte op dat moment over een financiële reserve van meer dan 500 miljoen euro, geld dat geparkeerd stond bij OMOB: een niet onaardig startkapitaal. Moreau werd directeur van het Fonds de pensions et de secours du personeel de l'ALE, dat alras werd omgevormd van een vzw tot een Organisme voor de Financiering van Pensioenen (OFP) en werd omgedoopt tot Tecteo Fund en vervolgens tot Ogeo Fund.

De omvorming van het pensioenfonds tot een OFP betekende dat Tecteo/Ogeo Fund voortaan kon  genieten van een hele reeks fiscale voordelen, zoals vrijstelling van roerende voorheffing, belastingvrije winsten enzomeer. In ruil daarvoor moet een OFP zich wel onderwerpen aan controle van de Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen (CBFA), ondertussen opgevolgd door de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA). Van die controle is voor de buitenwacht weinig te merken. De enige zichtbare interventie van de CBFA dateert van 2009, toen de toezichthouder duidelijk maakte dat het revisorenkantoor van Frédéric Daerden, de zoon van wijlen Michel Daerden, niet langer de jaarrekeningen mocht controleren van Ogeo Fund. Daerden junior is immers ook PS-burgemeester van Herstal, een gemeente die deel uitmaakt van Ogeo Fund, en dat bracht zijn onafhankelijkheid in het gedrang

Vastgoed

De naamsverandering van Tecteo Fund naar Ogeo Fund kaderde vooral in pogingen om andere pensioenfondsen in binnen- en buitenland te bewegen tot samenwerking. Argumenten: fiscale voordelen en kostenbesparing door schaalgrootte. Maar niet alle pensioenfondsen stonden te trappelen om overgenomen te worden door Ogeo Fund. De Société wallonne des eaux (SWDE) wees het voorstel af. De Association Liégeoise du Gaz (ALG, met als voorzitter de Luikse PS-burgemeester Willy Demeyer) spartelde tegen (maar moest uiteindelijk toch overstag gaan) en ook binnen de vakbonden was er weerstand. Wat gaat er gebeuren met de reserves en wie zal er beslissen over het gebruik ervan?, zo vroegen de critici zich af. Hebben we de garantie dat onze werknemers hun pensioen zullen krijgen? Ogeo Fund ging immers ook investeren in speculatieve vastgoedprojecten, met alle mogelijke risico's vandien. In Antwerpen bijvoorbeeld werkt het pensioenfonds samen met Land Invest Group, een bouwpromotor van de Nederlandse familie Schaling en hun stille partner Erik Van der Paal, een huisvriend van burgemeester Bart De Wever.

Ogeo Fund ging ook investeren in speculatieve vastgoedprojecten. In Antwerpen bijvoorbeeld werkt Moreau samen met Land Invest Group, een bouwpromotor van de Nederlandse familie Schaling en hun stille partner Erik Van der Paal, een huisvriend van burgemeester Bart De Wever.

Ondertussen was het pensioenfonds, dat inmiddels is uitgegroeid tot het vijfde grootste van het land, een onderdeel geworden van de Tecteo Group. Die groep is ontstaan uit Socolie, een andere oude intercommunale uit het Cools-imperium. Onder leiding van Moreau ging Tecteo aan een razend tempo op overnamepad. De onderneming is momenteel vooral actief in de energiesector, telecom en de kabeldistributie, telt tweeduizend werknemers en boekt een geconsolideerde omzet van 570 miljoen euro. Toch blijft Tecteo een zuivere intercommunale, zonder privé-partners. Naast de provincie Luik en 76 Waalse gemeenten en OCMW's participeren ook AIEG, Brutélé en de Waalse regio in de groep.

Moreau was tot begin dit jaar directeur-generaal van Tecteo Group. Formeel heeft hij die functie overgedragen aan een van zijn luitenanten, maar hij blijft achter de schermen aan de touwtjes trekken. Hij beperkt zich tot een mandaat van CEO bij Tecteo Services, een filiaal van de groep waarin alle belangrijke beslissingen worden genomen. Op die manier kan hij zijn functie bij Tecteo en zijn talrijke andere mandaten in intercommunales cumuleren met die van burgemeester van Ans, waar hij in 2011 zijn politieke vader Michel Daerden van de troon heeft gestoten. (Daerden overleed een half jaar later.) Moreau is ook lid van het nationaal partijbureau van de PS, maar concentreert zich vooral op de Luikse regio, net zoals zijn grote voorbeeld André Cools.

Screenshot website Tecteo
Screenshot website Tecteo

Huiszoekingen

Niet iedereen, ook binnen de PS, is echter onverdeeld gelukkig met de machtsgreep van rijzende ster Moreau. "Het risico bestaat dat Ogeo Fund een machtig financieel instrument wordt in handen van een enkele man, Stéphane Moreau", verklaarde een anoniem zwaargewicht van de Luikse PS-federatie aan La Libre Belgique. Hij vergeleek Ogeo Fund met Neos, de octopusholding van André Cools, of met SLF (intussen omgedoopt tot Ecetia), alweer een intercommunale die gecontroleerd werd door Michel Daerden en die belangen heeft in tientallen ondernemingen, van het circuit van Francorchamps tot een participatie van vijftig procent in de Luikse luchthaven.

Sinds het ontstaan van Tecteo hangt er een odium van affairisme rond de groep

Bovendien hangt er sinds het ontstaan van Tecteo een odium van affairisme rond de groep. Dat Ogeo Fund al in 2009 in financiële ademnood kwam, zeg maar virtueel failliet was, en zijn technische provisies met 200 miljoen euro moest verhogen, was nog niet echt alarmerend. "Men moet stoppen met ons aan te vallen op onze jeugdzonden", reageerde Stéphane Moreau. Venijniger was een anonieme brief met aanwijzingen van allerlei malversaties bij Tecteo, die in oktober 2008 aan het Luikse parket werd bezorgd. De auteur, die blijkbaar goed op de hoogte was van de interne keuken van Tecteo, beweerde dat de intercommunale werd "geplunderd" door Moreau en zijn acolieten. Dure auto's die op kosten van Tecteo werden aangekocht, zouden bestemd geweest zijn voor politieke vrienden. Voor aankopen zou de wet op de openbare aanbesteding zijn omzeild. Cashgeld zou op mondeling bevel van het management zijn uitbetaald. Het Luikse parket leek de zaak ernstig te nemen. Vorig jaar waren er huiszoekingen bij Tecteo, Ogeo Fund, in het kantoor en de woning van Moreau en elders. Niemand werd tot nog toe aangehouden of in verdenking gesteld.

Schadeclaim

In maart jl. meldde Le Soir dat de Zwitserse bank UBS haar relaties met Ogeo Fund eenzijdig had verbroken. Het pensioenfonds had bij het Belgische filiaal van UBS kredietlijnen lopen voor in totaal 60 miljoen euro. Geschrokken door de huiszoekingen als gevolg van de anonieme brief, begon UBS Belgium een intern onderzoek. Daaruit bleek het bestaan van drie anomalieën, die werden gemeld aan de antiwitwascel, het FSMA en het Luikse parket. Volgens Le Soir ging het om een recreatief seminarie in Abu Dhabi, speculatieve beleggingen en een mysterieuze bankrekening die blijkbaar gecontroleerd werd door één directeur van Ogeo Fund. Het pensioenfonds sloeg terug met een klacht wegens smaad en laster tegen de journalist van Le Soir en wegens schending van het beroepsgeheim en het geheim van het onderzoek tegen diverse politiemensen.

Tecteo dreigde met een klacht tegen een journalist van Le Soir. Een schadeclaim van 6 miljoen euro. Dat belooft voor de redactionele onafhankelijkheid van de kranten van L'Avenir.

Een paar maanden later was het weer raak, toen Le Soir schreef dat Alain Mathot (burgemeester van Seraing en zoon van Guy Mathot) samen met Stéphane Moreau herhaaldelijk op reis was geweest naar Las Vegas, op kosten van betaalzender BeTV (voorheen Canal+), een dochterbedrijf van Tecteo. De totale kost van die reizen, uitgevoerd tussen 2009 en 2011, bedroeg 23.000 euro, terwijl beide PS-politici geen bestuurder of werknemer waren van BeTV. Alles werd betaald met de bankkaart van Daniel Weekers, de topman van de betaalzender. Er volgde een nieuwe klacht tegen de journalist van Le Soir, dit keer met een schadeclaim van 6 miljoen euro. Dat belooft voor de redactionele onafhankelijkheid van de kranten van L'Avenir.

Helemaal te dol werd het toen begin dit jaar aan het licht kwam dat Michel Daerden 110 miljoen euro had geleend van Ogeo Fund. De lening dateert van 2003 en moest na tien jaar worden terugbetaald. Het geld was bedoeld om Ecetia (het vroegere SLF) financieel recht te houden. Ecetia bleek bereid om de schuld terug te betalen, maar dan wel in de vorm van aandelen van Liège Airport, het vroegere SAB. Als de andere schuldeisers van Ecetia (Ethias en Belfius) en de twee minderheidsaandeelhouders van de Luikse luchthaven (Sowaer en Aéroport de Paris) akkoord gaan, bestaat zelfs de kans dat Ogeo Fund volledig eigenaar wordt van de luchthaven en de omliggende terreinen. Dat biedt dan weer mogelijkheden voor interessante vastgoedprojecten.

LEES OOK
David Leloup / 02-08-2018

Pergola-affaire blijft kleven aan gevallen PS-topman Stéphane Moreau

Een geval van vermoedelijke verzekeringsfraude blijft Stéphane Moreau parten spelen. Het is slechts één van de talrijke dossiers tegen hem. Botte machtsargumenten worden niet…
POLITICS WALLOON PARLIAMENT COMMISSION PUBLIFIN MOREAU
Jan Walraven / 10-04-2017

Nieuwe voorzitter Nethys kent de weg naar Saudi's en Panama

Pierre Meyers verdiende z'n strepen bij CMI en FN Herstal, bedrijven die wapens uitvoeren naar Saudi-Arabië, en duikt op in de Panama Papers.
MG_8221
Jan Walraven / 06-04-2017

Spookintercommunale keert op 10 jaar tijd 300.000 euro zitpenningen uit

Intercommunale IMWV dient al 10 jaar enkel als doorgeefluik voor dividenden en vergoedingen van grote zus TMVW.
-