De pontonbrug naar Zweden

Tom Cochez
Tom Cochez
Tom Cochez

Het zou makkelijk scoren zijn: een lijstje van de uitspraken die de Zweedse partijen in de aanloop naar de verkiezingen over elkaar deden. Iedereen herinnert zich nog wel de dure eden van onze aanstaande premier Charles Michel over de onmogelijke samenwerking met N-VA; de beelden van de gepassioneerde Kris Peeters die zijn achterban bezwoer 'ze niet te geloven' of Karel De Gucht en andere Vlaamse liberalen die nog liever Jean-Marie Dedecker en Hugo Coveliers terug in de rangen zouden opnemen dan iets positief over N-VA te zeggen.

In de wind

Intussen zijn we gaan stemmen. Er is ook wat massagewerk aan te pas gekomen, maar morgen bij de eedaflegging op het koninklijk paleis zullen de veto's van enkele maanden geleden definitief doorgespoeld worden met een glaasje champagne.

Wat daarbij het meeste opvalt is hoe het communautaire al die tijd enkel heeft gediend als breekijzer voor sociaaleconomische veranderingen. Die liggen nu op tafel en het is dan ook geen toeval dat CD&V - en niet N-VA of de liberalen - pal in de wind komt te staan.

MR, Open VLD en N-VA kunnen de komende jaren immers gewoon hun verkiezingsprogramma uitvoeren. Voor de liberale partijen is dat met voorsprong het gemakkelijkst. Ze moeten enkel uitleggen dat ze met separatisten in de regering zitten, maar vermits die hun communautaire eisen voor de camera integraal hebben ingeslikt is dat een makkie. Zeker voor Open VLD. Voor de MR is het wat lastiger omdat ze de verzamelde Franstalige oppositie tegen heeft. Maar zelfs dat hoeft niet perse problematisch te zijn: Charles Michel moet maar eens aan Bart De Wever vragen hoe electoraal lonend zo'n extreme polarisatie kan zijn.

De separatistische N-VA is vandaag de grootste partij in een federale regering die zich voor het eerst in lange tijd niet zal bekreunen om communautaire thema's. Dat vertelt het wel zo'n beetje.

VOKA

Ook wat de N-VA betreft, zijn de kaarten duidelijk geschud: elke Vlaams-nationalist die zijn emoties ondergeschikt maakt aan zijn verstand heeft al lang begrepen dat je met communautaire eisen misschien verkiezingen maar geen formatie wint. Daarom slikte N-VA braaf haar eigen bestaansreden in. Op een dienblaadje aangereikt door VOKA. Dat leidt misschien tot wat gezeur bij een glas streekbier in de Leeuw van Vlaanderen of tot een obligaat opiniestuk van Bart Maddens, maar daar stopt de kaakslag. De separatistische N-VA is vandaag de grootste partij in een federale regering die zich voor het eerst in lange tijd niet zal bekreunen om communautaire thema's. Dat vertelt het wel zo'n beetje.

Waar de Zweedse coalitie zich wel mee bezig zal houden zijn socio-economische thema's en de elementen die intussen op tafel liggen (of net niet) maken duidelijk dat het beleid dat de Zweden in petto hebben eerder als rechts dan als centrumrechts moet worden omschreven. Dat kan ook moeilijk anders. Met drie uitgesproken liberale partijen en een CD&V die de laatste jaren zelf al een  eindje naar rechts was doorgeschoven, krijg je per definitie eerder een rechtse dan een centrumrechtse regering. Binnen rooms-blauw uit de oude doos was de christendemocratische familie veruit de grootste. Binnen Michel I tekent ze nog voor een klein kwartje.

Provocatie

Het hoeft dus niet te verbazen dat CD&V cruciale zaken zoals een vermogenswinstbelasting niet heeft binnengehaald en de Zweedse bocht naar rechts in het beste geval een heel klein beetje heeft afgevlakt. Dat was simpelweg het hoogst haalbare. Het expliciteert enkel de politieke krachtsverhoudingen binnen de Zweedse coalitie.

Die komt in haar regeerakkoord dan ook met een aantal maatregelen die haast provocatief bedoeld lijken. Als een uitnodiging aan de vakbonden om zich - in de beste Thatcheriaanse traditie - kapot te staken en hun macht voor eens en voor altijd te laten breken.

Dat de liberale partijen en N-VA wel brood zien in zo'n verhaal is niet verrassend. Dat ze bereid zijn om er hun onderlinge communautaire spanningen ergens diep in een lade voor op te bergen, geeft aan waar de sturende macht in ons land zich echt situeert. Van een communautaire breuklijn heeft ze weinig last.

LEES OOK
Karl van den Broeck / 11-10-2016

De grote staking van Kris Peeters

Hoofdredacteur Karl van den Broeck over de weinig sociale maatregelen in de begroting 2017 en waarom CD&V een 'linkse trofee' zo hard nodig heeft.
3957571754_d7f0939224_b
Karl van den Broeck / 23-12-2015

Kerstessay: de echte staatshervorming van Bart De Wever

Speciaal voor kerst schrijft hoofdredacteur Karl Van den Broeck een essay over de echte staatshervorming van N-VA. Over postmodernisme in de politiek, de fatale gok van het…
Karl
Peter Casteels / 28-01-2013

Rutten schiet in eigen voet

'N-VA heeft dringend betere tegenstanders nodig. Geen voorzitters die zichzelf wentelen in zelfbeklag over een verloren postje.' Als het schouwspel dat Open VLD opvoerde rond de…
Peter Casteels - Column - Uitgelicht