De Oosterwaalverbinding tussen Humo en Knack

Tom Cochez
Naamloos
Naamloos
v.l.n.r. Rik De Nolf, Jorgen Oosterwaal en Christian Van Thillo (Foto's Roularta en Danny Gys - Reporters)

Zeggen dat het niet goed gaat in de wereld van de tijdschriften is een stevig eufemisme. De oplages van tijdschriften zoals Humo, Dag Allemaal en P-Magazine zijn al een tijdje in vrije val. Wat minder in het oog springt, maar wat voor de achterliggende mediagroepen zo mogelijk nog meer pijn doet in de portefeuille, is de krimpende advertentiemarkt. Wie een weekblad doorbladert, kan er moeilijk naast kijken: laat je de ruiladvertenties en de reclame voor eigen winkel buiten beschouwing, dan staan er nauwelijks nog advertenties in.

Rooftocht

Dat adverteerders hun heil online zoeken, vooral bij de Googles en Facebooks van deze wereld, maakt dat de inkomsten uit de verkoop van papieren magazines opnieuw een groter belang krijgen in het totale inkomstenplaatje. Niet in absolute cijfers, maar wel relatief. Die evolutie krikt de marktwaarde op van iemand als Jorgen Oosterwaal die er als hoofdredacteur van Knack in slaagde om de verkoop van "zijn" blad te stabiliseren in een fors krimpende markt. Daarom komt zijn overstap van Knack naar Humo des te harder aan voor Knack-uitgever Roularta.

Nog pijnlijker is dat de mediagroep achter die rooftocht de "bevriende" De Persgroep van Christian Van Thillo is. De Persgroep en Roularta delen hun belang in Medialaan, de mediamaatschappij achter onder meer VTM, 2BE en Vitaya. Elkaar bedrijfsmatig pijn doen, is er bij Christian Van Thillo en Rik De Nolf, eigenaar van Roularta doorgaans niet bij en belangrijke beslissingen worden tot op zeker hoogte afgetoetst en afgestemd.

Door uitgerekend voor Humo het koninginnenstuk bij Knack weg te komen kapen, strooit De Persgroep flink zout in de wonde bij Roularta

Toch zijn er uitzonderingen op die regel. Zo haalde Christian Van Thillo toen hij indertijd begon met de zone 03 bladen zowat de hele commerciële ploeg achter de Streekkrant bij Roularta weg. Het gentlemen's agreement tussen beide mediagroepen, zo verzekeren verschillende bronnen ons, heeft dan ook geen betrekking op "personeel". Anders gezegd: mensen bij elkaar wegkopen mag en hoeft de relaties niet te verzuren.

Drukorders

Toch fronsen ingewijden deze keer wel degelijk de wenkbrauwen. Aan de uiteindelijke verkoop van Humo aan De Persgroep ging immers een scenario vooraf waarbij Roularta en De Persgroep gezamenlijk Humo en een aantal andere bladen van Sanoma zouden overkopen om ze daarna onderling te herschikken. Voor Roularta zou die gemeenschappelijke aankoop broodnodige drukorders opleveren. De mediagroep uit Roeselare investeerde recent immers nog in haar drukkerij en verliest, na haar bekaaid avontuur in Frankrijk, een aantal belangrijke drukorders vanuit Frankrijk. De voormalige titels van Sanoma zouden redding moeten brengen.

Maar zover kwam het niet. De Persgroep kocht uiteindelijk op eigen kracht Humo en een aantal andere bladen. Waar het precies verkeerd liep met de gedeelde plannen blijft onduidelijk, maar door uitgerekend voor Humo het koninginnenstuk bij Knack weg te komen kapen, strooit De Persgroep wel flink zout in de wonde. Gentlemen's agreement of niet, de vriendschapsbanden aanhalen doet het bepaald niet.

Guy Mortier

Nochtans stond de overstap van Oosterwaal zowat in de sterren geschreven. De intussen ex-hoofdredacteur van Knack heeft een verleden bij Humo waar hij jarenlang hoofdredacteur was. Met Bart Vanegeren vindt hij er een oude compagnon de route terug en - niet onbelangrijk - op de achtergrond was er de zegen van Guy Mortier. Binnen Sanoma was een herintrede van Oosterwaal bij Humo geen optie. Nu De Persgroep eigenaar is van Humo kan het plots weer wel. Bovendien was Oosterwaal enkele jaren terug al nadrukkelijk in beeld als mogelijk hoofdredacteur voor De Morgen, een ander blad van De Persgroep. De contacten waren er en verwaterden nooit helemaal. Voeg daar de weinig flitsende bedrijfscultuur van Roularta bij die Oosterwaal niet bepaald op het lijf is geschreven, en alle voortekenen voor een overstap naar Humo lagen op tafel.

Met Bart Vanegeren vindt Oosterwaal bij Humo een compagnon de route terug en - niet onbelangrijk - op de achtergrond was er de zegen van Guy Mortier

Van Christian Van Thillo is bovendien bekend dat hij zelden of nooit een blad koopt zonder er gelijk zijn eigen pionnen te plaatsen. De grote baas van De Persgroep maakt er een punt van om een rechtstreeks lijn te installeren tussen hem en de bladen die hij uitgeeft. Bij Humo worden de gebeurtenissen dan ook gelezen als een gemeende laatste kans. Onder de vleugels van Sanoma gebeurde er weinig of niets met het blad. Met Van Thillo staat er opnieuw een uitgever achter Humo die op zijn minst iets wil doen.

Papier

Wat er precies te gebeuren staat, blijft voorlopig nog onduidelijk, maar gewoon voortkabbelen is geen optie. De signalen zijn diffuus. Met Oosterwaal haalt Van Thillo bij uitstek een bladenmaker in huis, geen digitaal wonderkind dat Humo de moderniteit in moet loodsen. Anderzijds zijn er signalen dat ook bij De Persgroep stilaan het besef rijpt dat de jaarlijkse stroom van honderden miljoenen euro overheidssteun voor "papieren kranten", wel eens eindig zou kunnen zijn en dat de switch die elders wel volop wordt gemaakt van papier naar digitaal ook in ons land op termijn onvermijdelijk wordt.

Oosterwaal was enkele jaren terug al nadrukkelijk in beeld als mogelijk hoofdredacteur voor De Morgen, een ander blad van De Persgroep. De contacten waren er en verwaterden nooit helemaal

Ook het zware lobbywerk achter de schermen van de Vlaamse nieuwsmedia om flink te hakken in de subsidies voor de VRT wijst in die richting. Kranten zien online, voor inhoud die verder reikt dan weetjes over BV's, enkel een toekomst achter de paywall en een openbare zender die haar inhoud wel "gratis" weggeeft zou die toekomst hypothekeren. Bij de partijen die de Vlaamse Regering uitmaken, vonden de commerciële mediabedrijven opvallend veel gehoor voor dat standpunt.

Of de operatie die De Persgroep voorbereidt rond Humo een commercieel en/of een inhoudelijk succes wordt, zal nog moeten blijken. Eerder geopperde pistes zoals een verregaande synergie tussen Humo en De Morgen worden opnieuw afgestoft, maar over de echte plannen lekt voorlopig weinig uit. Wie intussen wat verweesd achterblijft is Roularta. Het mediabedrijf staat niet echt bekend omwille van haar dynamische bedrijfscultuur en de digitale toekomst wordt er ook niet meteen omarmd. Bovendien is het Franse avontuur mislukt en laten de drukorders op zich wachten. Nu ook Knack door een bevriend mediaondernemer werd onthoofd, is de kans dan ook groot dat er bij de volgende raad van bestuur van Medialaan vooral slappe handjes zullen worden gedrukt.

LEES OOK
Karl van den Broeck / 12-08-2020

Back to the future: het geheim van Apache

Hoe Apache met vallen en opstaan tot wasdom kwam.
Arkprijs-8664
Karl van den Broeck / 05-08-2020

Waar is de laatste krant die niemand maakte?

De Morgen leek in 1992 nog een vogel voor de kat. In 1994 krijgt Yves Desmet als hoofdredacteur wél geld van Christian Van Thillo om een krant te maken 'voor een nieuwe, paarse…
HOUSESEARCH DE MORGEN 2
Karl van den Broeck / 29-07-2020

Hoe De Morgen verstoppertje speelde met een stichting

De Stichting De Morgen stond ooit symbool voor de redactionele onafhankelijkheid van de krant. Tot ze genegeerd, vergeten en finaal opgedoekt werd. DPG Media blijft wel ‘de truc…
BELGIUM ROYALS VISIT PERSGROEP