De monseigneur in kwestie is de Pool Krzysztof Charamsa, een priester die werkzaam is voor de Congregatie voor de Geloofsleer, de Vaticaanse Internationale Theologische Commissie. Daarnaast is hij ook nog docent theologie aan het pauselijke atheneum Regina Apostolorum en aan de Gregoriana, de pauselijke universiteit van de jezuïeten.
De coming out van de monseigneur bestond echter niet uitsluitend uit een interview met de krant Corriere della Sera. Er werd ook een persconferentie georganiseerd met als doel partner Eduardo voor te stellen aan de wereld. Vlak voor de bisschoppensynode geopend werd, wilde Charamsa daarmee een statement maken door luid te roepen dat homoseksuele liefde ook een vorm van familieliefde is.
Tragische held
In dit tot in detail georkestreerd machtsspel, koos Charamsa voor zichzelf de rol van tragische held, een strategie die nogal vreemd lijkt voor iemand die bijna de helft van zijn leven heeft doorgebracht in of nabij de heilige stad. Want als er één ding is wat kerkprinsen verafschuwen, dan is het wel om iets opgelegd te krijgen van anderen. Door hen op de vooravond van de synode met hun neus op de feiten te drukken, kon het alleen maar het omgekeerde effect teweegbrengen. De woordvoerder van de Heilige Stoel, Federico Lombardi, reageerde nog diezelfde dag dat de onnodige, opdringerige mediageilheid van dit alles onaanvaardbaar was.
Als er iets is wat kerkprinsen verafschuwen, dan is het wel om iets opgelegd te krijgen van anderen
Charamsa plaatste met deze amateuristische zet paus Franciscus en zijn meest vooruitstrevende kardinalen compleet buitenspel. Twee dagen voor Charamsa’s debacle had kardinaal Walter Kasper nog laten optekenen dat mensen als homoseksueel geboren worden, wat werkelijk baanbrekend was. Maar naast zijn fundamentele bijdrage aan het vinden van een gulden middenweg voor gescheiden en hertrouwde koppels, bleef Kasper verder wijselijk stil.
Al snel werd duidelijk dat Charamsa zijn zelfgekozen rol van tragische held ook niet meer wilde spelen. Waar hij in het begin nog sprak over zijn doel zijn Kerk – die hij liefheeft en die hij dankt voor het goede dat ze hem gegeven heeft – wakker te schudden, roept hij nog geen maand later elke homoseksuele kardinaal, bisschop of priester op om de Kerk te verlaten omdat ze “ongevoelig, onjuist en brutaal is”. Waar hij tijdens de persconferentie nog grapt over homoseksuelen die “uit de kast komen”, een uitdrukking die in Italië zo goed als onbekend is, heeft hij het plots over “onuitspreekbaar lijden” dat de Kerk – die nu niet langer de zijne is – veroorzaakt aan de homoseksuelen die ze vervolgt.
Homoseksuele lobby
Een ander aspect dat ook weer snel naar boven kwam was de befaamde Vaticaanse “homoseksuele lobby”, die zijn oorsprong leek te vinden in het dossier dat Ratzinger liet samenstellen door drie kardinalen met als doel zijn opvolger onmiddellijk de nodige informatie over Vatileaks te kunnen geven. Ondanks het feit dat de oplage van dit document beperkt is tot één exemplaar en enkel aan Benedictus XVI werd toevertrouwd, beschikten onmiddellijk twee journalisten over ‘extracten’. (Wie dit document van de paus ontfutselde en lekte naar de pers is niet echt geweten, aangezien Ratzingers butler toen reeds in een Vaticaanse kerker zat, B.L.) Uit deze ‘extracten’ werd de term “homoseksuele lobby” geboren, een term die vooral het resultaat is van de grote verbeelding van een aantal journalisten.
Sommige kerkleiders hebben nood aan geheime rekeningen om zwijggeld snel ter beschikking te kunnen hebben
De term “lobby” staat voor een officieuze groepering die in de wandelgangen het beleid probeert te beïnvloeden, wat natuurlijk absurd is in het geval van het Vaticaan. Dat er geen “homoseksuele lobby” is, wil niet zeggen dat er niet veel homoseksuele priesters zijn. Sommigen werken in het Vaticaan en bekleden er zelfs hoge posities. Het betekent ook niet dat er niet enkele zijn die druk proberen uit te oefenen en een grote machtswens hebben. In de onderdrukkende "gay-onderwereld" van Rome brengt het effectief in praktijk brengen van de homoseksuele geaardheid door priesters echter gevaren met zich mee en vormen herkenning en chantage een reëel gevaar. Enkele prelaten houden er daarom bijzondere secretarissen op na of hebben nood aan geheime rekeningen om zwijggeld snel ter beschikking te kunnen hebben.
Celibaat
Hoe dan ook is het geval Charamsa tragisch en intriest. Hij had natuurlijk zelf kunnen voorspellen dat hij de gevolgen zou moeten dragen, maar waar hij wellicht niet op gerekend had, was dat er makkelijk met hem afgerekend kon worden zonder dat er een woord over zijn geaardheid werd gerept. Charamsa kon zijn functies niet meer vervullen omdat hij ontrouw was aan een door hem vrij genomen gelofte: het celibaat.
Dat Charamsa overtuigd is altijd trouw geweest te zijn aan het celibaat daar het zogezegd enkel verbiedt een “vrouw” te hebben, spreekt natuurlijk boekdelen. Dat hij daarnaast het traditionele beeld van de familie aanhaalt als sprekend, ook voor homoseksuele (en andere) relaties, toont aan dat hij enerzijds mentaal nog steeds een conservatieve Sant’uffizio bureaucraat is en anderzijds weinig voeling heeft met de bredere LGBT-gemeenschappen die helemaal niet als doel hebben hun relatie- of leefmodel te laten reduceren tot de traditionele “familie”.
Morgen: deel 2. Over het riante appartement van Bertone en het patrimonium van de Kerk.
