Plastic pollutie, lekkende landbouwsubsidies, en Braziliaans bloedgoud

Jan Walraven
Ineos plastic Nurdles
Plastic korrels of 'nurdles' in het natuurgebied Galgeschoor, vlakbij de Ineos-fabriek aan de Antwerpse Scheldelaan in Lillo. (Foto: © Tine Hens)

Landbouwsubsidies uitgemolken

Jaarlijks subsidieert de EU met 65 miljard euro de Europese landbouw. Daarmee is landbouw één van de belangrijkste uitgavenposten van de Unie. Ondertussen weten we dat al dit geld niet per se terechtkomt bij de archetypische ploegende boer, maar wel bij grote agro-industriële bedrijven, grootgrondbezitters of zelfs de Britse Queen (Brexit zal haar boekhouder wellicht niet graag zien komen). Onderzoek van The New York Times leert hoe in Oost-Europa dit systeem door politici als de Hongaarse premier Viktor Orbán wordt gebruikt om zijn vrienden en familie te verrijken, of hoe de Tsjechische premier Babis vorig jaar zelf 42 miljoen euro opstreek.

Ook de maffia, oligarchen en andere ongure figuren profiteren rijkelijk van het Europees landbouwbeleid. Ze buiten gretig een cruciale weeffout uit: subsidies zijn namelijk afhankelijk van de hoeveelheid grond die je bewerkt. Grondbezit is dus de sleutel tot de Europese schatkist.

Zuidrand Antwerpen Foto (c) Berber Verpoest
Zuidrand Antwerpen (Foto © Berber Verpoest)

Keutels van plastic

Het onzichtbare plasticprobleem van de Antwerpse haven zichtbaar maken. Dat was de missie van de eerste 'plastickeuteljacht' die protestbeweging Antwerpen Schaliegasvrij eind oktober organiseerde. Op basis van de massale vondst van deze kleine, ronde plastic grondstoffen op tal van plekken in de Antwerpse haven concludeerde de beweging bij MO* Magazine onomwonden dat er miljarden van dit soort plastickeuteltjes op de oevers van de Schelde, verscholen in het riet en tussen keien moeten liggen.

Omdat de bolletjes zo klein zijn, maakt het de vervuiling des te hardnekkiger. Terwijl plasticvervuiling vaak in de schoenen van de consument wordt geschoven - met als bewijs de plastic rietjes of zakjes die in de zee of waterwegen worden teruggevonden - is deze vervuiling door nog 'maagdelijk' plastic onmiskenbaar op het conto van de producenten te schrijven. Die engageren zich om een oplossing te vinden. Afwachten wat de toekomst brengt.

Ineos plastic Nurdles
Plastic korrels of 'nurdles' in het natuurgebied Galgeschoor, vlakbij de Ineos-fabriek aan de Antwerpse Scheldelaan in Lillo. (Foto: © Tine Hens)

Bloederige strijd om Braziliaans goud

De prijs van goud stijgt, en dat ondervindt de inheemse bevolking van het Braziliaanse Amazonewoud letterlijk aan den lijve. Hun wettelijk beschermd 'reservaat' is rijk aan grondstoffen, zoals onder andere goud, wat het begeerlijk terrein maakt voor goudzoekers, schrijft The New Yorker. Het ontginnen van goud is in het gebied illegaal, maar dat houdt de goudkoortsigen niet tegen. Dat ontginnen is een nog ingrijpender proces dan het kappen van bomen, want om naar goud te graven, moet alles wijken. Bovendien vergiftigt het kwik dat tijdens de ontginning wordt gebruikt de rivieren in het gebied.

In het Amazonewoud ontspint zich zo een strijd tussen de inheemse bevolking en de illegale mijnwerkers die een centje hopen mee te pikken en criminaliteit, prostitutie en drugs in hun zog meebrengen. Ook binnen de inheemse bevolking woedt een strijd, want de ene groep is al inschikkelijker voor de mijnwerkers dan de andere. Dat president Bolsonaro de bescherming van de inheemse minderheden volop ontmantelt, maakt de zaken er niet bepaald beter op.

Belastingparadijs Nederland

Volgens Foreign Affairs maken we ons boven de Moerdijk niet echt populair door het woord 'belastingparadijs' in de mond te nemen wanneer we het over Nederland hebben. Toch presenteert het Amerikaans blad een overtuigend pleidooi om dat net wel te doen. In 2017 werd er vanuit het buitenland rechtstreeks een indrukwekkende 5,2 biljoen dollar geïnvesteerd in Nederland. Daarvan verdween 4,3 biljoen in postbusvennootschappen of dochterondernemingen. Buitenlandse bedrijven investeren dus niet in de Nederlandse economie, maar parkeren er gewoon hun geld. Het doel? Zo weinig mogelijk belasting betalen.

Recent komt het 'innovatieve belastingbeleid' van Nederland onder vuur, van journalisten, burgers en ook de Europese Unie. De voorstanders van het beleid vrezen echter dat elke aanpassing de internationale concurrentiepositie van het land zal aantasten. In realiteit plukt slechts een klein deel van de Nederlanders er de vruchten van.

 

LEES OOK
Karl van den Broeck, Jan Walraven / 14-01-2023

Israëlisch extremisme, Braziliaanse uitdagingen, en Belgische overwinsten

Van Israëlisch kolonialisme tot Duitse bruinkool: dit is de Keuze van Apache.
Lula
Jan Walraven / 17-04-2021

Braziliaans coronadrama, de dorstige cloud, en de tabakslobby 2.0

De coronahel van Brazilië, de waternood van de cloud en de nieuwe adem van de tabakslobby. Dit en meer in de Keuze van Apache.
BRAZIL-HEALTH-VIRUS
Jan Walraven / 26-09-2020

Rotte deal, onbeperkte propaganda en Braziliaanse bosbranden

Brand in één van de meeste biodiverse regio's ter wereld, een toch niet zo Green Deal, een volautomatisch propagandaprogramma en nog meer in de Keuze van Apache.
BRAZIL-PANTANAL-ENVIRONMENT-FIRE