“Een muis gebaard? Er is niets gebaard.” Zo beoordeelde premier Alexander De Croo (Open Vld) de informele Europese top van 7 oktober in Praag.
In een slotverklaring zeggen de regeringsleiders en staatshoofden van de Europese Unie dat de Europese Commissie harde voorstellen op tafel moet leggen op de formele Europese raad van staatshoofden en regeringsleiders van 20 en 21 oktober.
De gevraagde voorstellen mogen echter de agendapunten volgen van een brief die Commissievoorzitter Ursula von der Leyen enkele dagen vóór de top stuurde aan de regeringsleiders. Die gaan over voorzichtige varianten van een prijsplafond voor gas dat elk land zelf kan invullen, over de overwinstbelastingen die elk land zelf moet beslissen en uitvoeren, en over aanmaningen aan de burgers en deelstaten om te bezuinigen op het energieverbruik.
Met andere woorden: “De taken zijn voor jullie, lidstaten, wij Europese Commissie doen niets”.
De vijftien voortrekkers
De nadrukkelijke vraag om een prijsplafond voor geïmporteerd aardgas vast te leggen kwam van een groep van vijftien Europese landen, een meerderheid van de EU-lidstaten dus, waarin België een voortrekkersrol speelde.
De vijftien hadden hun vraag al enkele dagen vóór de top van 7 oktober verstuurd naar Von der Leyen en energiecommissaris Kadri Simson, een vraag die blijkbaar geen enkel gevolg kreeg. Er was geen enkel duidelijk voorstel van de Commissie zelf.
De meest duidelijke bezwaren kwamen van de kant van Duitsland en Nederland. De Nederlandse premier Mark Rutte zette het prijsplafond weg met het argument dat door de maatregel LNG-boten, schepen met vloeibaar gemaakt aardgas, uit Algerije, Qatar, maar in toenemende mate uit de Verenigde Staten, zouden afgeleid worden naar Azië of andere continenten.
Heeft premier Rutte wel al eens de internationale prijsvergelijkingen bekeken? Aardgas op de Europese energiebeurzen: 203 euro per megawattuur eind september, 125 euro per megawattuur op 7 oktober, en op 11 oktober 100 euro per megawattuur (TTF).
In Zuidoost Azië noteert het equivalent voor LNG gas 60 dollar (nu is de dollar zowat gelijk aan de euro), en in de VS is de prijs 40 dollar per megawattuur.
Een Europees plafond van bijvoorbeeld 100 euro per megawattuur zal er dus niet toe leiden dat LNG-schepen afgeleid worden naar continenten waar de prijs nog veel lager is dan in Europa.
Onvrede tegen het rijke noorden van de EU
De top van 7 oktober was beladen door wrevel en zelfs woede tussen de verschillende lidstaten over de aanpak van Nederland en Duitsland. Nederland trekt meer dan 10 miljard euro uit om zijn burgers en ondernemingen te beschermen, Duitsland gooit er 200 miljard euro tegenaan.
De zuidelijke landen van de EU kunnen dat niet ophoesten en hebben geen remedie. Tegelijkertijd weigert de Commissie, onder meer onder druk van Duitsland, om Europese maatregelen te nemen die ingrijpen in het marktgebeuren.
Mario Draghi, ontslagnemend premier van Italië, had daarom op 29 september sterke kritiek op het Duitse initiatief: “Wij betreuren erg het Duitse schild van 200 miljard euro om hun burgers en ondernemingen te beschermen. Europa moet samen maatregelen nemen tegen een gezamenlijke crisis. We mogen ons niet laten verdelen naargelang de verschillen in budgettaire ruimte die de verschillende landen hebben.”
Een ezelsdracht of toch een muis gebaard?
Volgens de encyclopedieën bedraagt de dracht van een ezel gemiddeld een jaar en tien dagen. De Europese Commissie wordt al sinds augustus 2021 onder druk gezet, met name door Spanje en Portugal, om verandering te brengen in de Europese regelgeving van de energiemarkten. Dat is al behoorlijk langer dan een ezelsdracht.
Meer dan een jaar geleden al porden de Spaanse en de Portugese regeringen de Commissie formeel aan om het prijsmechanisme voor elektriciteit in de Europese markten grondig te veranderen. Dit met de bedoeling om de toen al buitensporige prijs van elektriciteit te verminderen (airconditioning is zeer belangrijk in Spanje).
Het antwoord van de Europese Commissie kwam er in augustus 2021. Het was snel en duidelijk: neen. Al kregen Spanje en Portugal een half jaar later uiteindelijk toch groen licht voor hun plannen en eisen. Maar dat heette dan de ‘Iberische uitzondering’. Elders in de EU bleef het licht op rood.
De zaak kwam in een stroomversnelling toen voorzitter van de Europese Raad Charles Michel eind augustus 2022 in meerdere Europese kranten de Europese Commissie ronduit aanviel. “De Europese Commissie heeft kostbare tijd verloren laten gaan en er is niets gebeurd. Dat is onverantwoord.”
Ursula von der Leyen reageerde binnen de paar dagen en beweerde dat ze de regelgeving van de energiemarkten zou veranderen, iets wat ze eerder al in juni had verklaard.
Maar toen op 9 september de ministers van Energie bijeen kwamen, was het menu dat op tafel lag karig en zelfs beledigend voor de ministers: er was helemaal géén voorstel van de Europese Commissie. Er werd verwezen naar een volgende vergadering op 30 september. Ook toen was er geen duidelijk voorstel van de Commissie en helemaal niets over een bijstelling van de marktwerking voor energie.
De hamvraag is of er op de formele Europese Raad van 20 en 21 oktober concrete voorstellen van de Europese Commissie zullen zijn en, voor de bevolking nog belangrijker, of die concrete voorstellingen nog deze winter een impact zullen hebben op de markt en de prijzen.
De EU had nog geen andere leveranciers. Nu moet ze een hogere prijs betalen voor o.a. schaliegas uit de VS dat niet zo zuiver is als het RU gas. Dat resulteert de komende tientallen jaren internationaal in een concurrentie nadeel voor de EU door de schuld van Commissie en Raad, twee niet gekozen instellingen zonder ideologie, dus zonder een duidelijk beleid en zonder een hoger federale instantie, die achteraf ook nog verantwoordelijk is voor de gevoerde politiek wat de Commissie en de Raad niet zijn. Het EU bestuur zal ten allen tijde en in alles zwak blijven door zijn structuur.
De gas prijs komt tot stand in een vraag en aanbod vrije markt tussen staten, daar is weinig aan te veranderen, maar de staten mogen nu een plafondprijs trachten te verkrijgen, ieder voor zich. Dus de schade, die veroorzaakt is door de EU, mag nu door de staten opgeruimd worden, wat onmogelijk is.
2/ Elektriciteit wordt o. a. geproduceerd met gas. Dat nu duurder is. De EU rekent voor de klanten, burgers en ondernemingen echter de MPS prijs van het de Marginale Prijszetting Systeem. De prijs van de duurste Elektriciteit centrale wordt de klanten aangerekend voor de hele hoeveelheid elektriciteit in plaats van de gemiddelde prijs. Daardoor en door het stijgen van de gas prijs is de elektriciteit vele malen duurder dan voordien. De centrales hebben onwettige woekerwinsten die voor het merendeel naar de aandeelhouders gaan en voor een ander deel gebruikt worden voor duurzame investeringen. Althans dat is de wens van de Commissie volgens Ursula VDL. Die producten zijn maar niet duurzaam/ De zonnepanelen e.a. gaan hooguit 20 jaar mee.
Veel mensen hebben geen geld meer, maar dat is voor de EU niet belangrijk. En veel KMO gaan failliet of ze stoppen er mee omwille van de onbetaalbare elektriciteit. Ze gaan failliet door het onbekwame en kwaadaardige beleid van de EU Commissie en - Raad.
De PMS is fraude, onwettig gebruik van een monopolie. En dan nog door het EU bestuur zelf. De EU overheid dus de Commissie en de Raad, zou makkelijk de prijs opnieuw kunnen vaststellen op basis van de gemiddelde prijs maar dat doen ze niet.
Ze gaan de woekerwinsten belasten en dat geld dan uitdelen. Wanneer? Aan wie? Kurieren am Symptom: De gevolgen behandelen, niet de oorzaak.
Het adagium van de EU Commissie is:
"Waarom gemakkelijk als het moeilijk ook gaat."
3/ De consumenten en bedrijven moeten volgens de VDL - besparen en - verduurzamen.
- Besparen is niet alleen er wat meer van bewust zijn om geen nutteloze energie te gebruiken. Het wordt ook en vooral gestimuleerd door een progressieve prijs voor gas of elektriciteit of water alle 3 bijvoorbeeld in 3 stappen. Een 1e hoeveelheid voor consumenten en ondernemingen is gratis, voor een 2e hoeveelheid, gelijk aan het jaarverbruik van minder gegoeden wordt de helft van de 3e prijs gerekend. Dat geldt voor gasprijs en voor de prijs van elektriciteit. En van water. De gratis begin hoeveelheid voor elektriciteit heeft vroeger bestaan.
- Verduurzamen door mensen die geen geld meer hebben en in een oud huurhuis wonen is moeilijk. Ze kunnen zich geen zonnepanelen op het dak permitteren.
Door het miserabele beleid van de EU zal bij veel mensen de armoede verduurzamen en voor tal van hen zal hun onvoltooid leven niet verduurzamen.