Dit is een gebalde versie van het essay dat hoofdredacteur Karl van den Broeck schreef voor Apache Magazine #12. Je kan deze democratiespecial kopen in de winkel of online in onze shop.
Stel je voor dat Vlaams Belang op 9 juni 2024 de grootste partij van België en Vlaanderen wordt. Hoe zou Martine Tanghe, als anker van de Grote Verkiezingsshow, gereageerd hebben op dit nieuws? Zou ze professioneel haar neutrale gelaatsuitdrukking kunnen behouden, of zou haar gezichtsuitdrukking verraden wat ze denkt? Een verkiezingsoverwinning van Vlaams Belang zou voor haar persoonlijk ook een pijnlijke herinnering oproepen. In 1984 werd ze tijdens een betoging aangevallen door extreemrechtse vechtersbazen.
Vlaams Belang pleit al sinds jaar en dag voor de afschaffing van de VRT, de openbare omroep. Het is dan ook verwonderlijk dat VRT-journalisten geen disclaimer tonen voor elk interview met een Vlaams Belanger, waarin wordt vermeld dat de partij de VRT wil afschaffen.
Politici van Vlaams Belang komen steeds vaker aan bod in de media. Maar het cordon sanitaire in de politiek houdt piepend en krakend stand. In geen enkele gemeente werd in 2018 een meerderheid met Vlaams Belang gesloten. In de parlementen worden hun voorstellen steevast weggestemd. Geen enkele partij wil officieel samenwerken met Vlaams Belang na 2024. Toch begint de effectiviteit van deze strategie te wankelen, omdat de standpunten van andere partijen steeds meer in de richting van Vlaams Belang opschuiven. Dit ondermijnt het cordon sanitaire en voedt het politieke wantrouwen.
Het grootste struikelblok voor Vlaams Belang blijft echter hun partijprogramma. Dit programma is te extreem voor een goed functionerende democratie. Extreemrechts is per definitie antidemocratisch. In 1991 was Vlaams Blok nog openlijk racistisch, maar het werd gedwongen om dit te matigen en aan te passen. Toch zijn er tot op heden 33 punten in het programma die in strijd zijn met de mensenrechten.
Democratie is meer dan alleen verkiezingen. Het vereist een beleid dat de angsten van burgers wegneemt door de problemen op de juiste schaal (en dat is vaak mondiaal) aan te pakken, zoals ongelijkheid en klimaatverandering. Democratische politici moeten de krachten bundelen om dit te bereiken, samen met sterke vakbonden. Helaas lijken sommige 'democratische' partijen hun respect voor mensenrechten, gelijkheid en de rechtsstaat te vergeten.
Extreemrechts gedijt in een klimaat van onzekerheid en ontevredenheid. Terwijl mensen hun vertrouwen in traditionele politieke partijen verliezen, vinden ze vaak steun bij populistische en extreemrechtse bewegingen die eenvoudige oplossingen beloven voor complexe problemen. In plaats van deze zorgen serieus te nemen en met inclusieve en rechtvaardige beleidsmaatregelen te komen, zijn sommige gevestigde partijen gezwicht voor populistische retoriek om kiezers te winnen.
Democratie staat op het spel, niet alleen door extreemrechts, maar ook door het verlies van democratische principes bij gevestigde partijen. We moeten ons de kern van democratie herinneren en verdedigen. Dit betekent dat we de rechten van minderheden respecteren, inclusiviteit omarmen, en strijden tegen haat en extremisme.
Rol van de media
De rol van de media mag ook niet over het hoofd worden gezien. Terwijl de media de taak hebben om feitelijke informatie te verspreiden en debat te faciliteren, hebben sommige mediabedrijven de journalistieke integriteit opgeofferd voor sensatie en clickbait. Extreemrechtse bewegingen floreren in dit klimaat, waarin polarisatie wordt versterkt en de waarheid wordt verdoezeld.
Als we de opkomst van extreemrechts willen stoppen, moeten we niet alleen naar politieke partijen en kiezers kijken, maar ook naar onszelf. We moeten ons bewust zijn van de democratische waarden die we koesteren en actief verdedigen. Dat betekent ook dat we kritisch moeten zijn ten opzichte van media die verdeeldheid zaaien en de waarheid geweld aandoen.
Misschien dit nog: toen Martine Tanghe in 1984 werd aangevallen door leden van de Vlaamse Militanten Orde (VMO) was haar grootste verdriet dat noch de directie noch de raad van bestuur van de toenmalige BRT verontwaardigd reageerde op het incident.
Met het nieuwe nummer van Apache Magazine, dat bijzondere aandacht wijdt aan de democratie en zijn vijanden, willen wij de toon zetten. De komende maanden zal de redactie van Apache met nog meer aandacht en vastberadenheid dan vroeger onderzoek verrichten naar de ware aard van de extreemrechtse krachten in België en daarbuiten en naar de autoritaire verleiding waaraan steeds meer democraten ten prooi lijken te vallen. We doen dat vanuit het besef dat vrije journalistiek alleen kan bestaan in een vrije democratie. Eigen belang eerst? Inderdaad. Maar dan wel tot nut van ’t algemeen.
Ik neem aan dat met deze formulering gedoeld wordt op de recente missive van staatssecretaris De Moor om opvang van alleenstaande mannelijke asielzoekers te weigeren.
Dat die beslissing compleet illegaal is, schijnt de federale regering niet bezig te houden.
En wat moeten we denken van een groene vicepremier, die eerst op de stoep eist dat de beslissing wordt ingetrokken, dan naar binnen gaat, en na afloop van de kabinetsraad langs diezelfde deur weer buiten gaat.
De beslissing is niet ingetrokken, en voor wie er nog zou aan twijfelen, is de beslissing zelfs bekrachtigd, en bindt ze nu de voltallige regering.
Maar… “je kunt pas op de tafel slaan, zolang je aan de tafel zit” aldus Petra De Sutter.
Op de tafel slaan… achter dikke met fluweel gevoerde deuren… en niemand die er iets van hoort.
En al zeker de rechtstreekse betrokkenen niet.
Van politieke onbenulligheid gesproken…
Zie ook http://www.charta91.be.
Is hier ergens een lijst van die we snel kunnen raadplegen? Het wordt hoog tijd dat we resources als dit openlijk delen zodat het gemakkelijker is om snel duidelijke en correcte informatie te gebruiken in de strijd tegen extreemrechts.