Dit is een gastbijdrage. Een Apache-lezer levert met dit stuk een bijdrage aan het maatschappelijk debat. De auteur schrijft in eigen naam en is verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst.

Waarom leerkrachten van ACOD Onderwijs voor een klimaatbeleid betogen

klimaatkameraad
Klimaatkameraad (Foto: (c) ACOD)

In de afgelopen weken vroegen duizenden jongeren klaar en duidelijk een ambitieus en rechtvaardig klimaatbeleid. Hun appel aan de volwassenen mogen we niet negeren. Paul Goossens noemt de klimaatacties ‘een geschenk voor het land’. Dankzij het jeugdig enthousiasme kregen klimaatwetenschappers de ruimte om ons nogmaals uit te leggen hoe dringend maatregelen nodig zijn. Dat wetenschappers de jeugd bedanken voor hun burgerlijke ongehoorzaamheid, laat zien hoe belangrijk het is dat de politiek nu handelt. 

Vanaf het begin kregen de scholieren positieve respons van veel leerkrachten. Die zijn immers fier dat ze hun leerlingen kunnen opvoeden tot kritische burgers. Er kwam een golf van sympathie en steun van leerkrachten en directies. Veel jonge (of minder jonge) leerkrachten komen nu naar voor. Zij zullen op 15 maart meedoen. Vaak hebben ze grote verwachtingen naar de onderwijsvakbonden, net zoals de klimaatjongeren zelf. Die laatsten gebruiken stakingen en betogingen om hun punt duidelijk te maken. Dat zijn de actiemethodes van de arbeidersbeweging.

Jongeren leren zo dat politiek veel meer is dan om de zoveel jaar een stem uitbrengen. Zij leren zich organiseren. Wanneer zij als volwassenen zullen werken en op hun job onrechtvaardigheid ervaren, zullen zij zich herinneren hoe ze zich daartegen kunnen organiseren. Als syndicalisten herkennen wij ons in hun vurige actie voor sociale verandering.

Jongeren leren zo dat politiek veel meer is dan om de zoveel jaar een stem uitbrengen. Zij leren zich organiseren

Natuurlijk beseffen wij dat vakbonden niet lichtzinnig mogen omgaan met stakingsaanzeggingen. We kunnen niet voor elk goed doel een staking houden. In onze lange geschiedenis hebben we wel soms goede doelen uitgekozen om met stakingen te ondersteunen. Daar waren sociaal-economische doelen bij, zoals de afschaffing van de kinderarbeid of de oprichting van sociale zekerheid. Evengoed hebben we ons gewicht in de schaal geworpen voor niet-economische doelen zoals het algemeen stemrecht.

Recenter nog hebben vakbonden gestaakt voor vrouwenrechten of de rol van het gerecht in de zaak Dutroux (‘het spaghetti-arrest’). Wij geloven dat een ambitieus en sociaal klimaatbeleid ook dat soort steun behoeft. Dat de vakbonden deel uitmaken van de Klimaatcoalitie en mobiliseren voor de klimaatmarsen op zondag, toont een besef dat het klimaat een urgente zaak is. 

Op 13 februari organiseerden de vakbonden een succesvolle algemene staking. Het viel ons op hoe syndicalisten die dag de link legden met de klimaatacties van jongeren. Mensen van ACOD Spoor noemden zichzelf ‘echte klimaatactivisten’ omdat zij opkomen voor een uitgebreid en sterk gefinancierd openbaar vervoer. ABVV Antwerpen verspreidde een ludieke affiche met het opschrift ‘Als mama en papa brossen dan noemen zij dat staken’. Aan een piket van Open School maakten leerkrachten al bordjes voor de klimaatbetoging van 14 februari. Enzovoort.

klimaatkameraad
Klimaatkameraad (Foto: (c) ACOD)

Aan het gebouw van ACOD op het Fontainasplein hangt trouwens een groot spandoek met de tekst ‘Wij zijn klimaatkameraad’. Onze Franstalige kameraden van CGSP Enseignement gingen in op de vraag naar een stakingsaanzegging voor 15 maart. Dat verschillende centrales van het ABVV (de Algemene Centrale, Horaval en ABVV Metaal) dat evengoed doen, is een teken dat de solidariteit zich niet beperkt tot leerkrachten. Voor ons is het dus onbegrijpelijk dat de Vlaamse onderwijsvakbonden niet volgden. Wanneer jongeren ons naar de motivatie vragen, zien we veel vraagtekens in hun ogen, terwijl ze in hun groeiend maatschappelijk bewustzijn net nadenken over de rol van vakbonden. Zij hebben ons immers uitgenodigd.

Vakbonden hebben ook alle reden om hun gewicht in de schaal te leggen. Een klimaatbeleid komt er hoe dan ook. De vraag is: wie gaat dat betalen? Het VBO stelt in naam van het klimaat de index in vraag, VOKA zegt dat de bedrijven al genoeg hebben gedaan maar dat er nog marge is bij de gezinnen. Als vakbonden dienen we te bewaken dat een klimaatbeleid sociaal is. Vanaf het begin brachten de jongeren een verhaal van klimaatrechtvaardigheid, waarbij ze verwijzen naar de invloed van klimaatverandering op de armere lagen van de bevolking wereldwijd. Ook de beweging van de gele hesjes is gestart vanwege een klimaatmaatregel die gewone werkende mensen hard raakt. Uiteindelijk zijn het dezelfde grote bedrijven die de mens én de natuur uitbuiten voor de winsten van een beperkte groep aandeelhouders.

Om de uitdagingen van een drastische transitie aan te kunnen, dient de openbare sector een veel grotere rol te spelen. De markt is niet zaligmakend

Sommigen vinden dat we eerst maar eens zelf duurzaam moeten consumeren. Youth en Students for Climate stellen dat individuele verantwoordelijkheid goed is, maar op zich onvoldoende om de uitdagingen aan te gaan. Ze vragen bijvoorbeeld minder fiscale gunsten voor bedrijfswagens en meer investeringen in openbaar vervoer. Ze vragen dus collectieve oplossingen en een grotere rol van de overheid. Voor een vakbond van het overheidspersoneel klinkt dat als muziek in de oren. Om de uitdagingen van een drastische transitie aan te kunnen, dient de openbare sector inderdaad een veel grotere rol te spelen. De markt is niet zaligmakend. 

Intussen blazen de politieke en economische leiders van ons land warm en koud, maar op een begeesterende langetermijnvisie werden zij jammer genoeg nog niet betrapt. En de klok tikt onverbiddelijk voort. Wij kunnen dus niet aan de kant blijven staan. Zoals bioloog en Knack-journalist Dirk Draulans het mooi verwoordt: ‘De realiteit van politieke passiviteit is onze nachtmerrie. Wij dromen van een klimaatrevolutie.’

Auteurs:

Wim Benda, ACOD-afgevaardigde Atheneum van Kapellen en bestuurslid ACOD Onderwijs Antwerpen/Kempen

Ann Claes, ACOD-afgevaardigde Open school Antwerpen, bestuurslid ACOD Onderwijs Antwerpen/Kempen

Claudia Urbina Padin, voorzitter Secundair Onderwijs ACOD Onderwijs, lid PUB Vlaams Brabant, ACOD-afgevaardigde Atheneum Halle

Liese Bergen, ACOD-afgevaardigde middenschool De Vesten Herentals

Mireille Vaes, Bestuurslid groep GO! ACOD Onderwijs Antwerpen/Kempen, lid van de commissie Secundair, ACOD-afgevaardigde

Katrien Petit, bestuurslid ACOD Onderwijs Mechelen en Uitvoerend Bestuur ACOD Onderwijs

Anaïs Maes, ACOD-afgevaardigde Koninklijk Atheneum Etterbeek

Anouk Leys, ACOD-afgevaardigde Hoedjes van Papier, bestuurslid groep Stedelijk Onderwijs Antwerpen, lid werkgroep NCZ-ACOD

Brechtje Vandergraesen, voorzitter bestuur ACOD Onderwijs Stedelijk Onderwijs Antwerpen

Micha Teller, ACOD-afgevaardigde Stedelijk Lyceum Lakbors

Ina Van Soetendael, ACOD-afgevaardigde Atheneum van Kapellen

Jarmo van Regenmorter, ACOD-afgevaardigde Koninklijk Atheneum Berchem

Jan Dumolyn, ACOD-afgevaardigde UGent, bestuurslid ACOD onderwijs Oost-Vlaanderen

Romy Aerts, ACOD-afgevaardigde Atheneum van Brussel

Mathias Vander Hoogerstraete, ACOD-afgevaardigde Atheneum van Etterbeek

Lisa Buysse, ACOD-afgevaardigde Atheneum van Kapellen

Jan Busselen, ACOD-afgevaardigde DKO Brussel

Chico Detrez, ondervoorzitter afdelingsbestuur ACOD Onderwijs Antwerpen/Kempen

Nik van Extergem, ACOD-afgevaardigde basisschool De Schakel, bestuurslid Groep GO! Antwerpen/Kempen

Lies Maeschaelck, ACOD-afgevaardigde Campus De Vesten Herentals, bestuurslid ACOD Onderwijs Antwerpen/Kempen

Paul Otte, bestuurslid ACOD Onderwijs Antwerpen/Kempen

LEES OOK
Karl van den Broeck / 29-03-2021

De ongehoorde staking

De argumenten van de vakbonden voor de algemene staking vinden nauwelijks nog weerklank in de media. Nochtans zijn ze behoorlijk solide.
202103_loonkrant_widget