Was het vreemdelingenbeleid van Theo Francken dan te zwak? Opmerkelijk toch dat sinds zijn vertrek als staatssecretaris de storm is gaan liggen: je hoort er amper nog wat over. Was het vreemdelingenprobleem een uitvlucht om wat anders te verbergen?
De recente kritiek van ACV-voorzitter Marc Leemans op de rechtse aanpak van de vier federale regeringspartijen bevestigt het: “Er is heel weinig overeind gebleven in het midden en het zal dus heel moeilijk zijn om een regering te maken die een deftig sociaal en rechtvaardig beleid kan uitwerken”. Waar het echt om gaat, kan dus in één vraag worden samengevat: hoe gaan wij in Vlaanderen leven? Zal dat 'deftig-sociaal en rechtvaardig' zijn?
Schandalen
Nooit heeft ons land zoveel schandalen gekend: Fortis, Dexia, Arco, Publifin, Samusocial, Optima, Land Invest, Kazachgate. Met uitzondering van Land Invest werd er ook onderzoek over gevoerd. Die bestuurlijke onderzoeken toonden ook waar de 'disfuncties' zaten: enerzijds het schuldig verzuim van de bankiers die roekeloos omsprongen met de spaarcenten van de burger, anderzijds de 'graaicultuur' van politieke mandatarissen die de publiek-private samenwerking misbruikten voor eigen belang.
Omdat de 'disfuncties' niet echt werden bestraft, deed de burger dat op het enige ogenblik en de enige plaats waar hij het zelf kan: in het kieshokje
Tot wat de teloorgang van het openbaar belang kan leiden, was ook duidelijk in het parlementair onderzoek op de Kazachgate, op de wordingsgeschiedenis van de afkoopwet: de ontwrichting van de staat op het hoogste niveau. Dat de politieke verantwoordelijkheid in het eindverslag daarover werd ontweken, betekent niet dat de burger het niet heeft begrepen. Hetzelfde geldt voor de aankoop van de eeuw: dat de volgende generatie miljarden moet ophoesten voor jachtvliegtuigen die atoomwapens kunnen dragen en voor het overige amper in de lucht blijven, is de burger evenmin ontgaan. Omdat de 'disfuncties' niet echt werden bestraft en het gerecht er een grote pleinvrees voor toonde, deed de burger dat op het enige ogenblik en de enige plaats waar hij het zelf kan: in het kieshokje.
Maatschappijbeeld
De kiezer merkte ook wat zijn vertegenwoordigers blijkbaar niet wilden zien: de bedreiging door het terrorisme en het vreemdelingenprobleem werden gebruikt om een ander maatschappijbeeld door te drukken. De justitiehervorming werd misbruikt om grondwettelijk gewaarborgde waarden en principes te wijzigen. Nooit werd het beleid van een justitieminister door het hoogste rechtscollege dermate en zoveel afgekeurd en vernietigd.
De justitieminister geworden zakenadvocaat Koen Geens voerde opnieuw de ongelijkheid in: het recht van de 'wakkere', van het kapitaalkrachtig cliënteel, kreeg voorrang op dat van de 'zwakkere', de gewone burger
Telkenmale ging het om de basisprincipes van de rechtstaat, de bescherming van de persoonlijke vrijheid en van de woonst, de inkorting van de vrije meningsuiting, de miskenning van de vereisten van het 'eerlijk' proces. Ook aan de Welvaartstaat werd ernstig 'gemorreld'. De justitieminister geworden zakenadvocaat Koen Geens voerde opnieuw de ongelijkheid in: het recht van de 'wakkere', van het kapitaalkrachtig cliënteel, kreeg voorrang op dat van de 'zwakkere', de gewone burger.
De arrogantie van de ministeriële macht werd slechts laattijdig gestuit: het plan van Koen Geens tot oprichting van een Brussels High Court, een door de Grondwet verboden uitzonderingsrechtbank voor en door de zakenadvocaten, werd uiteindelijk politiek afgeblazen. En ook hier gaf de kiezer zijn eenmalige mening: de CD&V zakte onder de vijftien procent. Omdat partijvoorzitter Wouter Beke de rechtse stand liet begaan en hij het door zijn voorgangers geëerbiedigde compromis met het ACV miskende, moet hij nu gaan: de kiesdrempel dreigt.
Deftig-sociaal en rechtvaardig
Indien de klassieke partijen wat willen doen aan de teloorgang van hun macht, zullen zij een ander beleid moeten voeren: een deftig-sociaal en rechtvaardig beleid. Dit heeft weinig te maken met de voorgewende bedreigingen door het terrorisme of door de migrantenstroom. Het gaat gewoon om de eerbiediging en zelfs om de redding van de Rechts- en van de Welvaartsstaat, zoals dat door het 'compromis à la Belge' gedurende de naoorlogse periode kon worden bekomen.
Het is maar de vraag of de twee Koninklijke Zendgraven, de andere premier van de MR en de gewezen Keizer van Oostende, dat hebben begrepen. Beiden zijn immers iconen van de afgestrafte politieke cultuur. Indien het hen enkel om het herstel van de verloren macht te doen is, zal de kiezer daar de volgende maal, andermaal, bestraffend op antwoorden: verse wijn in oude zakken verhoogt de zuurtegraad.
Lees ook: Italiaanse lessen over het cordon sanitaire
