Door Tom Cochez
Wat de drie websites, of toch op zijn minst de oprichters ervan, gemeen hebben, is hun voorgeschiedenis binnen de klassieke media. Onvrede over al te commercieel gestuurde keuzes, de drang naar echte journalistieke onafhankelijkheid en het geloof in de journalistieke mogelijkheden van het internet dreef hen in de richting van een eigen project.
Volledig gratis
Rue89 heeft zijn wortels in de van oudsher links-progressieve krant Libération. Bakchich heeft dan weer een getormenteerde voorgeschiedenis met het satirische blad Le Canard Enchaîné en Mediapart werd opgericht door journalisten die voorheen vooral bij Le Monde hun sporen verdiend hebben.
Het businessmodel van de drie websites verschilt op belangrijke punten. Mediapart is een betaalsite. Rue89 is volledig gratis. Bakchich zag zich vorig jaar genoodzaakt om een deel van de info betalend te maken en bracht eind september vorig jaar een eerste ‘geprinte’ Bakchich op de markt. Rue89 mocht eind vorig jaar in extremis nog een overheidssubsidie van 249.000 euro bijschrijven in de boekhouding.
De Werktitel sprak in Parijs met Pierre Haski (hoofdredacteur Rue89), Arnaud Aubron (adjunct-hoofdredacteur Rue89), Damien Cirotteau (technisch directeur Rue89) en Nicolas Beau, (hoofdredacteur Bakchich).
Keukentafel
“Rue89 is gegroeid uit de weblogactiviteiten van enkele journalisten van Libération”, zegt Pierre Haski. "We vonden dat we ons ding niet meer konden doen bij Libé. De krant zat in een financiële crisis, er werd gepraat met overnemers waar een zeker wantrouwen tegenover bestond en bovendien hadden we het gevoel dat de krant het internet niet begreep.”
De blogs werden gebundeld en letterlijk aan de keukentafel van Pierre Haski werden de eerste artikels besproken en geschreven. De site ging echt van start op 6 mei 2007, de dag waarop in Frankrijk de tweede ronde van de presidentiële verkiezingen werd gehouden.
Gescreend en gecheckt
Journalistiek draait de site op volle toeren, maar tot op vandaag zoekt Rue89, ondanks anderhalf miljoen bezoekers per maand, nog altijd naar het ultieme businessmodel. “We zijn gestart met eigen financiële middelen en met giften van vrienden”, zegt Pierre Haski. “Pas enkele maanden na de start hebben we investeerders kunnen aanspreken. Van journalistiek alleen kunnen we momenteel niet leven. Daarom halen we ook inkomsten uit nevenactiviteiten, zoals de bouw van websites, onder andere voor Nouvel Observateur.”
Damien Cirroteau (Rue89): 'Elke journalist maakt tijd om de reacties op zijn eigen stuk op te volgen. Soms gebeurt het dat de reacties van een lezer zo goed zijn dat we hem een platform aanbieden op de website'
De internetkrant brengt vooral bijdragen van de eigen journalisten, maar biedt ook een podium aan burgerjournalisten en opiniemakers van wie ze vinden dat ze een kans verdienen. “We hebben in totaal al stukken van tweeduizend verschillende auteurs geplaatst”, zegt Arnaud Aubron. “Sommige van hen schreven maar één keer, anderen vaker. Problemen met de correctheid van hun artikels hebben we nog niet gehad. De artikels worden vooraf door de redactie gescreend en gecheckt. Geen enkel stuk gaat online zonder passage via de redactie.”
Volgens de redacteurs van Rue89 is het bouwen van een community, een band met de lezers van cruciaal belang. “We willen het vertrouwen tussen de lezer en de journalistiek opnieuw herstellen”, zegt Damien Cirroteau. “Daarom maakt elke journalist tijd om de reacties op zijn eigen stuk op te volgen. Hij selecteert uit die reacties enkele commentaren en plaatst die in de schijnwerpers. Daarbij ligt de nadruk op reacties die het debat aanzwengelen of een andere kijk geven op de stukken. Soms gebeurt het dat de reacties van een lezer zo goed zijn dat we hem een platform aanbieden op de website.”
Betalen
Terwijl het businessmodel van Rue89 een mix is en bestaat uit inkomsten van reclame, het bouwen van websites, merchandising en de verkoop van artikels aan regionale kranten kiest tegenhanger Mediapart resoluut voor het betalend model. Mediapart zet zeer hoog in op de kwaliteit van de stukken en hoopt daarvoor betalende lezers te vinden. Voor 9 euro per maand ben je abonnee. Vandaag zijn er dat, volgens Mediapart, zo’n 20.000.
Tussen de volledige toegankelijkheid van Rue89 en het betalend model van Mediapart zit de kleinste en wellicht ook de minst makkelijk te duiden speler in de Franse internetjournalistiek: Bakchich.
“Onze inkomsten bedragen vandaag ongeveer 25.000 euro per maand”, zegt hoofdredacteur Nicolas Beau. “Die zijn ongeveer evenredig verdeeld tussen reclame, abonnementen en toegang tot ‘les confidentielles’ (onderzoeksjournalistieke stukken ToC). Probleem is dat onze uitgaven 50.000 euro per maand bedragen. Een tijdje terug zagen we ons daarom genoodzaakt een deel van onze stukken tegen betaling aan te bieden. Hoewel het tegen onze basisfilosofie ingaat, was het een noodzakelijke stap.”
De echte financiële doorbraak zou echter moeten komen van een geprinte Bakchich. “We hebben beslist om een papieren versie uit te brengen met exclusieve verhalen. Daarvan hopen we er 25.000 te verkopen voor 2 euro het stuk. Verkopen we er 40.000, dan wordt het een financieel succes.”
Sinds de lancering van de papieren krant zijn de berichten over Bakchich dubbel. Van de eerste krant werden er 30.000 exemplaren verkocht. Daarna stokte de verkoop, maar de verwachting en de hoop blijven overeind dat de kaap van 25.000 in de toekomst gerond wordt.
