Mijn vrouw werkt al enkele maanden in een fabriekje waar rekken met keukenspulletjes worden geassembleerd voor supermarkten. Ik werk een maand in de frigo's van een slachthuis. In mijn frigo is het niet geweldig veel kouder dan in de niet-geïsoleerde fabriekshal van mijn vrouw. Toch krijg ik aangepaste kledij en een koudepremie. Mijn vrouw niet, die draagt en verdient hetzelfde als tijdens de hete septembermaand.
Winstoogmerk
Het eerste kwartier van mijn pauze is betaald. Handen wassen, laarzen en schort afkuisen: het is allemaal tijd die van je eigenlijke pauze gaat. Op tafel staan koffie, broodjes, gebak. Het is beter werken met een gevulde maag, zo denkt mijn baas. Mijn vrouw heeft geen betaalde pauze. Koffie en koekjes zijn te koop in de automaat. In de refter staat een microgolfoven. Vele collega's warmen een goedkope maaltijd uit de Lidl op. Mijn vrouw doet een dutje in de auto die in de zon staat op te warmen. Het bedrijf is gesloten tot drie minuten voor werktijd. Ik zit in een verwarmde tent.
Sommige van mijn collega's hebben een voorschot op hun loon gekregen om reparaties aan de auto uit te voeren. Zo kunnen ze zeker op het werk geraken. De administratief bediende regelt facturen met een garage zonder winstoogmerk. "Als je te laat bent," zegt mijn bedrijfsleider, "verwittig dan even. Haal je geen snelheidsboete die je een dagloon kost op de hals, niemand wordt ontslagen omdat hij eens te laat komt. Of kom gewoon op tijd voor de koffie en het gebak." Bij mijn vrouw betekent twee keer te laat komen ontslag. Autopech of niet – met een wagen van honderd euro krijg je vaker met pech dan met begrip te maken.
Met een wagen van honderd euro krijg je vaker met pech dan met begrip te maken
Ontmachinering
Het hoeft niet, de voorschotten en premies, de versnaperingen en feestmaaltijd aan het einde van het seizoen. Het kost mijn bedrijfsleider enkel winst. Zijn begrip ook: "Iedereen heeft wel eens een mindere dag. Dan werk je gewoon wat minder snel, zolang je maar zorgvuldig bent." De ontmachinering van de lageloonwerkers gebeurt voor mijn ogen. Ze zouden hier ook werken wanneer het niet zo was, er is wanhoop genoeg, maar door deze kleine maatregelen werken ze hier graag. Bij mijn vrouw in het bedrijf werkt niemand graag, maar opstappen is erger dan blijven.
Wat bezielt dan mijn bedrijfsleider? Hij is simpelweg doordrongen van de idee dat zijn bedrijf in de eerste plaats het sociale weefsel dient, dan pas zijn portefeuille. Een werknemer die als mens behandeld wordt, zal zich menselijker gedragen. Een goede werkgever beschouwt sociale wetgeving als een minimumvereiste, niet als een giftige angel. Eerst de mensen, dan de winst. Jammer dat ook die waarheid reeds politiek gerecupereerd is.
