DOSSIER - 10 ARTIKELS

Dit moet je in 2023 lezen om 2024 te begrijpen

onderzoeken die je in 2023 moet lezen om 2024 te begrijpen

Karl van den Broeck over democratie

Het herfstnummer van Apache Magazine stond in het teken van de democratie. In heel Europa steekt extreemrechts de kop op en de duistere denkbeelden die we dachten te hebben uitgebannen, worden weer gemeengoed. Om deze trend te keren moeten we gezamenlijk optreden tegen extreemrechts. Maar steeds meer democraten lijken te vergeten wat democratie inhoudt, en media verliezen voeling met de essentie van journalistiek. Dit vormt misschien wel de grootste bedreiging voor 'de slechtste regeringsvorm, met uitzondering van alle andere'. Ondertussen wordt volop gespeculeerd over een eventuele regeringsdeelname van Vlaams Belang. De stembusgang van volgend jaar is van levensbelang.

Hind Fraihi over radicalisering op Vlaamse scholen

Vlaamse scholen kampen met een tweekoppig radicaliseringsmonster. Meldingen over problematische extreemrechtse én islamistische agitatie op scholen nemen hand over hand toe. Moslimfundamentalisme en extreemrechts vinden elkaar in hun weerstand tegen vrouwen, woke en de overheid. Sinds de aanval van Hamas in Israël hebben de extremen op scholen een nieuw raakpunt gevonden: antisemitisme. Apache sloeg alarm over deze zorgwekkende tendens in het onderwijs. Een parlementaire hoorzitting legde dit fenomeen verder bloot. Daarnaast kwam de Leuvense studentenmoskee onder vuur wegens een seksistische lezing waarin ook leerkrachten kop van jut zijn. KU Leuven diende prompt klacht in.

Tom Cochez over de opvallende liefde voor Antwerp én Ghelamco

Heeft Bart De Wever er een favoriete bouwpromotor bij? Afgelopen zomer werd duidelijk dat de voorzitter van Antwerp FC en Ghelamco-baas Paul Gheysens het erg goed kan vinden met de Antwerpse burgemeester. "Paul Gheysens heeft gelijk", koos De Wever partij in een dispuut over de gronden waarop de tribunes staan van Antwerp FC. "Dit stadiondossier moet nu opgelost geraken als je echt een hart hebt voor de club." Andere vastgoeddossiers in Antwerpen verraden dat Gheysens, net als in Knokke waar hij een golfterrein wil bouwen, zoete broodjes bakt met het bestuur. Helpt de opvallende clubliefde van de Antwerpse N-VA de Ghelamco-vastgoeddossiers in 2024 verder vooruit?

Liesbet De Kock over academisch klimaatactivisme

Het begin van het einde van fossiele brandstoffen. Dat was de apotheose van de VN-klimaatconferentie dit jaar. Historisch, volgens sommigen, een zoutloos compromis volgens anderen. Maar in elk geval niets te vroeg. Klimaatactivisten nemen het al jaren op voor de toekomst van de planeet en ook wetenschappers gaan met mondjesmaat op de barricade staan. Zij zijn onmisbaar in de klimaatstrijd. Want ben je nu links, rechts of averechts: de klimaatontwrichting is een kwestie van overdonderende wetenschappelijke evidentie. Maar hoe krijgen we meer wetenschappers aan de megafoon, en wat houdt hen zoal tegen? De vraag zal ook in 2024 jaren niet aan relevantie inboeten.

Frank Olbrechts over het Vlaamse consultancy-circus

Geven beleidsmakers in 2024 eindelijk toe dat zij de deur al te wijd openzetten voor zichzelf bedienende consultants? Tijdens de coronacrisis ontwikkelde Bax & Company een mechanisme om spelers in de cultuursector een nieuw businessmodel te helpen ontwikkelen. Dat diezelfde consultants nadien met extra overheidsgeld een lovend rapport aan zichzelf mochten uitreiken voor het geleverde werk, leidde tot herhaaldelijke kritische vragen van Vlaams Parlementsleden. Vlaams minister van Cultuur Jan Jambon (N-VA) gleed in zijn antwoorden keer op keer uit in een nietszeggende woordenbrij.

Steven Vanden Bussche over de vervuilende haven

De Antwerpse haven is een belangrijke economische slagader, maar heeft ook een onderbelicht prijskaartje op vlak van volksgezondheid, milieu en klimaat. De maatschappelijke kost is gigantisch, terwijl er uitstekende redenen zijn om vervuilende uitstoot te belasten. Bovendien ligt er amper tachtig kilometer verder in Rotterdam een gelijkaardige cluster. Idealiter komt er een Europese verplichting om ook de maatschappelijke kost in rekening te brengen en dat volgens het principe dat voor elke burger geldt: de vervuiler betaalt.

Jan Walraven over het nieuwe internet

Nu Elon Musk Twitter/X helemaal naar de gallemiezen schopt, wordt het nog belangrijker om te ontsnappen uit de met prikkeldraad omheinde domeinen van Big Tech. Ook omdat enkele populaire alternatieven zich blijkbaar aan dezelfde steen stoten en tot nader order ommuurde koninkrijkjes blijven, waar gebruikers enkel ‘gebruiken’. Willen we onze sociale media dan niet democratiseren? De toekomst is aan diversiteit en zelfbeschikking, ook online. Onder meer Mastodon toont dat het anders kan, mét meer macht voor de gebruiker. En daar zit een klassieker van het wereldwijde web voor iets tussen: het protocol.

Paul Gebruers over misbruik in de kerk

Na enkele jaren van relatieve windstilte kwam het seksueel misbruik in de kerk in het najaar van 2023 weer in alle hevigheid op de radar. Een heuse parlementaire onderzoekscommissie krijgt tot 31 maart 2024 de tijd om aanbevelingen te formuleren. Zal die zich ook buigen over de financieringsmechanismen van de geloofsgemeenschappen in België? De oversubsidiëring van de katholieke kerk is een heilig huisje dat voor velen gesloopt mag worden. Die kerk ontvangt 80% van de 900 miljoen euro die de overheid jaarlijks uittrekt. Terwijl maar een op de twee Belgen zichzelf als katholiek identificeert.

Wouter Vanhouteghem over het rijkdomsprobleem

Terwijl een handvol miljardairs zwemt in een infinity pool van geld, gaan miljarden anderen financieel kopje onder. En de decadente levensstijl van de have-yachts dreigt talloze have-nots ook letterlijk te doen verdrinken. Het verband daartussen is duidelijk: onaanvaardbare en onhoudbare oneerlijke verdeling van rijkdom, die niet zo onvermijdelijk is als sommigen ons graag wijsmaken. Ethicus Ingrid Robeyns boog zich over de vraag: 'Hoe rijk is te rijk?', plakte er een bedrag op, en zet hele sterke argumenten op een rij om excessieve rijkdom in te dammen. Omdat niemand zoveel geld 'verdient', en omdat eigenlijk niemand er beter van wordt.

Lees het interview met Ingrid Robeyns in het nieuwe Apache Magazine.

Bram Souffreau over Russisch gas in Zeebrugge

Oekraïne heeft Fluxys in november als sponsor van de Russische oorlog gebrandmerkt. Het land pikt het niet dat het Belgische gasnetbedrijf de verdeling van Russisch lgn-gas faciliteert en zo de Russische oorlogskas met honderden miljoenen euro spijst. Fluxys is voor 77% in handen van de Belgische steden en gemeenten. Ondernemingen, al dan niet in overheidshanden, houden best rekening met de geopolitieke krachtsverhoudingen en met de maatschappelijke stromingen. Steeds vaker zullen politici, activisten en journalisten hen aanspreken op hun keuzes, zoals samenwerkingen met China, de keuze voor flexi-jobs of hun houding tegenover een inclusieve maatschappij.

info
panorama_fish_eye

Januari 2024

Liesbet De Kock / 04-01-2024

Filosoof Ingrid Robeyns: 'We zitten met een rijkdomsprobleem'

De Belgisch-Nederlandse ethicus pleit voor grenzen aan de rijkdom. En daar zijn meer dan enkel morele redenen voor.
Politiek filosoof Ingrid Robeyns
panorama_fish_eye

December 2023

Jan Walraven / 21-12-2023

Hoe Mastodon het open en sociale internet kan redden

Kunnen we het 'geplatformiseerde' internet bevrijden van de nukken van Elon Musk?
Het logo van Mastodon op een zwarte achtergrond.
panorama_fish_eye

November 2023

Tom Cochez, Steven Vanden Bussche, Esmeralda Borgo, Follow the Money / 17-11-2023

In de Antwerpse haven hoeft de vervuiler niet te betalen

De (petro)chemie mag gratis en voor niets tonnen gevaarlijke afvalstoffen dumpen.
petrochemie Antwerpen
panorama_fish_eye

September 2023

Paul Gebruers / 29-09-2023

Oversubsidiëring van katholieke kerk staat weer ter discussie

De recente golf van ontdopingen heeft geen enkele impact op de financiering van de katholieke kerk.
subsidies katholieke kerk
Hind Fraihi / 27-09-2023

Scholen kampen met tweekoppig radicaliseringsmonster

Scholen zitten gesandwicht tussen moslimfundamentalisme en extreemrechtse agitatie.
scholen radicalisering
Karl van den Broeck / 13-09-2023

We hebben Vlaams Belang niet nodig om de democratie te slopen

Bij de opmars van extreemrechts lijken steeds meer democraten te vergeten wat democratie inhoudt.
Vlaams Belang democratie
panorama_fish_eye

Augustus 2023

Liesbet De Kock / 14-08-2023

Met Barabas op de barricade voor het klimaat

Wat doe je als wetenschapper als de planeet opwarmt en soorten massaal uitsterven?
Wetenschapper Charlie Gardner speecht tijdens een actie voor het Britse Science Museum.
panorama_fish_eye

Juli 2023

Frank Olbrechts / 03-07-2023

Consultancybedrijf mocht eigen werk evalueren op kosten van Vlaamse overheid

Consultancybedrijf Bax & Company evalueerde het subsidie-instrument dat het zelf op poten zette.
jambon
panorama_fish_eye

Juni 2023

Tom Cochez / 13-06-2023

De rood-witte navelstreng tussen Bart De Wever en Paul Gheysens

De Wever neemt een groot risico door openlijk voor Gheysens te rijden in het Antwerpse stadiondossier.
gheysens de wever
panorama_fish_eye

Januari 2023

Liesbet De Kock / 16-01-2023

België blijft internationale draaischijf voor Russisch vloeibaar aardgas

Via Fluxys speelt België een belangrijke rol in de Russische handel in vloeibaar aardgas.
Russische LNG-tanker