Dit is een gastbijdrage. Een Apache-lezer levert met dit stuk een bijdrage aan het maatschappelijk debat. De auteur schrijft in eigen naam en is verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst.

Hoe meer nullen, hoe meer vreugd

Koen Smets
shutterstock_313549514
(Foto: (c) Titima Ongkantong)
shutterstock_313549514
(Foto: (c) Titima Ongkantong)

Ronde getallen hebben immers een bijzondere invloed op ons. Wat maakt een getal rond? Naast enkele buitenbeentjes die op een vijf eindigen (25, 75 en ook wel 125), zijn het toch vooral getallen met nullen achteraan die onze aandacht trekken (hoe meer nullen, hoe meer vreugd).

Dat het wel degelijk om de getallen gaat, en niet om de onderliggende aantallen die ze voorstellen, wordt al gauw duidelijk wanneer we die aantallen op een andere manier voorstellen. Slechts één van de onderstaande drie groepen van bolletjes bevat een ‘rond’ aantal, maar het ligt niet meteen voor de hand dat het er respectievelijk 100, 99 en 102 zijn. En als je het getal 100 niet in een decimaal systeem schrijft, lijkt het helemaal niet meer zo rond – octaal geschreven wordt het 144. Binair uitgeschreven daarentegen eindigt elk ander getal op een nul, wat de helft van alle getallen er ‘rond’ doet uitzien (100 is bijvoorbeeld 01100100). Dat stel je ook vast bij temperaturen: zowel in de Fahrenheit-schaal als in de Celsius-schaal zijn 0 graden en 100 graden belangrijke punten op de thermometer, maar 32, 212 of 17,8 en 37,8 zijn dat veel minder. En in het VK zijn pound en pint nog steeds even rond als in België: 500g en 500ml, ondanks het feit dat het in new money om 454g en 568ml gaat.

dots2
Wie is het rondst?

 

 

Maar goed – in ons vertrouwde decimale systeem zijn het dus getallen met een of meerdere nullen achteraan die meer dan gemiddeld onze aandacht trekken en ons beïnvloeden: hoeveel we betalen, bijvoorbeeld (wanneer dat direct binnen onze macht ligt).

Ronde rekeningen

Michael Lynn, Sean Masaki Flynn, en Chelsea Helion onderzochten wat de kopers van een computerspelletje betaalden toen dat ter gelegenheid van de verjaardag ervan werd aangeboden tegen een bedrag naar keuze (“Pay what you want”). 57% van alle kopers betaalden een bedrag in een geheel aantal dollars, en voor 55% van diegenen die meer dan 1 dollar betaalden ging het om een bedrag dat eindigde in een 0 of een 5. Ze stelden een gelijkaardig effect vast bij de fooien in een restaurant: 73% van de fooien was een geheel aantal dollars. Dit had niets te maken met het gemak van ronde bedragen bij cash, want er werd betaald met een kredietkaart.

Die betovering van ronde bedragen observeerden de onderzoekers ook in tankstations. Bij 56% van de tankbeurten ging het ook hier om een geheel aantal dollars (eindigend in “,00”), en nog eens 8% eindigden in “,01” – wellicht het gevolg van een wat langzame reactie.

Een ander opmerkelijk voorbeeld zie je bij liefdadigheidsgiften. Een in het oog springend en nabij doel maakt milde schenkers net dat beetje milder. Men is meer geneigd om 10 euro te schenken wanneer de teller op 480 euro staat – een zucht verwijderd van de 500 – dan wanneer het huidige totaal 136 of 202 is. Wie wel eens aan een marathon deelneemt, heeft vast ook al gezien dat de mijlpalen onderweg niet de proportie van de totale afstand aangeven. Dat zou nochtans best informatief zijn – je weet dan dat je een kwart, een derde, de helft enzovoort hebt afgelegd. Maar neen, in plaats daarvan wordt de afgelegde weg aangegeven – in ronde aantallen van 1, of zelfs 5 km, en de uitgeputte loper moet zelf gaan rekenen.

Mijlen en veilen

De prijs die voor tweedehandsauto’s wordt geboden op veilingen vormt ook een interessant studieonderwerp, vond Devin Pope, een gedragseconoom uit Chicago. Hij zette uit in een grafiek hoe de prijs van een gebruikte auto, telkens wanneer een rond aantal mijlen is bereikt, een sprong van verschillende honderden dollars maakt. En van marathons gesproken, Pope stelde ook vast dat er een steile piek is van het aantal mensen dat de afstand in net iets minder dan 4 uur aflegt (met mindere pieken rond 3 uur, 3,5 uur en 4,5 uur).

carauctions
De macht van de koper (bron: Devin G Pope)

En zelfs in de financiële wereld zien we ronde getallen die als referentiepunt dienen, zo blijkt uit een paper van Edward Johnson, Nicole Bastian Johnson, en Devin Shanthikumar. Zij stelden vast dat het dagrendement van een aandeel tussen 5 en 20 basispunten hoger ligt wanneer de sluitingskoers net boven een rond getal lag (bijvoorbeeld $25,51) dan wanneer ze er net onder lag ($25,49). Dat komt overeen met een verschil in rendement op jaarbasis van 15 tot 75%. (Misschien moest iemand maar eens een aandelenfonds opzetten dat op die basis opereert.)

marathon
Gedreven door de klok (bron: Devin G. pope)

 

We laten ons echter niet altijd zo makkelijk inpakken door ronde prijzen. Chris Janiszewski en Dan Uy stelden vast dat je bij het verkopen van een huis een verkoopprijs realiseert die dichter ligt bij je vraagprijs wanneer die vraagprijs geen rond bedrag is. Het verschil tussen werkelijke prijs en vraagprijs was het hoogste wanneer deze laatste afgerond was op de meest nabije $10.000, en het laagste wanneer de afronding op $100 na was. Kopers blijken een ronder bedrag als een uitnodiging te zien om flink af te bieden. Onderzoek door Monica Wadhwa en Kuangjie Zhang suggereert dat ronde prijzen positiever worden beoordeeld wanneer het om een gevoelsmatige aankoop gaat, en dat niet-afgeronde prijzen ons meer bevallen bij rationeel geïnspireerde aankopen. En volgens onderzoek van Matt Backus, Thomas Blake en Steven Tadelis zijn het verkopers (op een bekende veilingsite) die hun haast uitdrukken door middel van ronde prijzen. Dat gaat weliswaar ten koste van het uiteindelijke bedrag (dat 5-8% lager ligt), maar de biedingen komen 6 tot 11 dagen vroeger, en de kans dat het item ook werkelijk wordt verkocht ligt 3-5% hoger dan bij niet-afgeronde prijzen.

En er is natuurlijk het fenomeen van prijzen die eindigen in een 9 in plaats van een 0. Hier in het VK heb je zo niet enkel meer dan 450 Poundland winkels (waar alles precies £1 kost) maar ook 220 99p shops. Dat onderwerp is echter iets voor een toekomstig stukje.

Een nieuwe gewoonte

Een tweede facet is het verschijnsel van gewoontevorming. Een kwalijke gewoonte afleren is niet makkelijk en een nieuwe, goede gewoonte aannemen is nog moeilijker. Wat brengt iemand die al jaren met een vage ambitie rondliep ‘eens wat te gaan schrijven’ maar nooit verder kwam dan een paragraaf of twee zover om wekelijks een stukje te plegen?

Over gewoontevorming is al flink wat inkt gevloeid en elke veranderingsgoeroe geeft er graag zijn eigen draai aan. Waar iedereen het over eens lijkt te zijn, is dat het vooral geen kwestie van ijzeren discipline en zelfcontrole is. Wat in mijn geval blijkt te hebben gewerkt, is een combinatie van drie factoren. De eerste is regelmaat: het is veel gemakkelijker een routine aan te houden met een vaste drumbeat dan te schrijven ‘wanneer je klaar bent’. Dat werkt een beetje als een commitment device, een trucje waarbij je jezelf bindt aan een belofte.

keyboard
de belangrijkste instrumenten van de schrijvende mens

De tweede is de voldoening die het schrijven over een thema waarvoor je een diepe interesse hebt schenkt, de intrinsieke beloning. Een gewoonte waar je geen plezier aan beleeft maakt immers maar weinig kans. Vage ideeën zijn allemaal goed en wel, maar zodra je ze begint op te tekenen is er toch meer nood aan coherentie en logica, en wanneer er dan na veelvuldig gebruik van de backspace en de delete toets toch iets degelijks verschijnt, dan kan een mens wel even tevreden zijn (om maar te zwijgen van de uitzinnige vreugde die volgt op een fijne reactie van een lezer).

De laatste, en belangrijkste, factor was een geschikte trigger. Daarvoor wil ik graag drie mensen danken die me over de streep trokken, en hebben geholpen een wazige aspiratie tot een wekelijkse gewoonte te maken: Peter Casteels, die de introductie bij gastheer Apache organiseerde, Andreas Tirez die er meermaals op aandrong dat ik toch maar eens moest gaan bloggen, en Kurt Verstegen die als geen ander duidelijk maakte hoezeer schrijven je dwingt na te denken. Heren, merci!

LEES OOK
Robrecht Vanderbeeken / 10-01-2013

Politieke wetenschap op de hete plaat: Ico Maly’s N-VA

Afgelopen najaar verscheen het boek 'N-VA, analyse van een politieke ideologie' van Ico Maly. Filosoof Robrecht Vanderbeeken verwondert zich over de manier waarop het boek, ook…
5247b122-1d67-4310-84dc-3c6c37ec9336
Peter Casteels / 21-01-2011

Onderhandelen per taalgroep

Het triumviraat van Johan Vande Lanotte, Bart De Wever en Elio Di Rupo is tot een nieuwe onderhandelingsmethode gekomen. Vanaf heden zal er per taalgroep worden vergaderd. Die…
Bart De Wever
Redactie Apache / 11-01-2011

De mythe van de verweesde natie

Woensdag stortte Wouter Beke de regeringsonderhandelingen op een ietwat stuntelige manier in de afgrond. Zijn onsamenhangende boodschap werd door de andere Vlaamse partijen en de…
Bart De Wever (Foto Thomas Geuens)