Dit is een gastbijdrage. Een Apache-lezer levert met dit stuk een bijdrage aan het maatschappelijk debat. De auteur schrijft in eigen naam en is verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst.

Oosterweelverbinding bedreigt de leefbaarheid van Antwerpen

Stephen Bouquin
Stephen Bouquin
Stephen Bouquin
Plan I

Om dit in te schatten is het nuttig bijgevoegde kaart even van naderbij te bekijken. Samengeteld verliezen we een ‘Groenland’ van meer dan 255 voetbalvelden. Het Sint-Annabos wordt voor 85% gerooid waarna het terrein als werf en slibstort zal gebruikt worden. De 3de Scheldekruising tussen linkeroever en het Noordkasteel wordt een tunnel die op een uitgebaggerde bodem van de stroom wordt gelegd. Deze techniek is misschien functioneler maar vergt ook dat honderdduizenden kubieke meters slib uit de Schelde worden gepompt en gegraven. Aan het Noordkasteel is er sprake van schadebeperking maar de grote vijver grenst wel aan de autosnelweg en er gaat toch 40 hectare bos verloren. Picknicken met 100 decibel verkeerslawaai wordt vast en zeker geen genoegen. Op de linker Schelde-oever worden naast het Sint-Annabos groenzones zoals het Zand, het Rot, Vlietbos en het natuurreservaat Blokkersdijk allemaal ‘geïmpacteerd’. Los van het GRUP maar wél op hetzelfde ogenblik wordt de recreatieve groene zone de Middenvijver in concessie gegeven om er allerlei mega-events te laten doorgaan zoals Laundry Day. Te verwachten: 75.000 festivalgangers met alles erop en eraan. Waarschijnlijk een aangename afwisseling voor de vogels van het aanpalende natuurreservaat Blokkersdijk. De zeldzame fauna die vandaag in Sint-Annabos teruggevonden kan worden mag op zoek gaan naar een nieuwe pleisterplek.

Het ‘Groenland’ dat we reeds hebben, vervult zowel een sociale als ecologische functie. Op sociaal vlak is er sprake van één geheel: men gaat wandelen of fietsen, laat de honden uit om volgende keer te gaan picknicken. Het Sint-Annabos bevat verscheidene wandelpaden en is naast een populaire fietsroute langs de Schelde gelegen. Volgens tellingen van Natuurpuntwal.be zijn er dagelijks minstens 1500 wandelaars in dit bos. Op ecologisch vlak levert dit ‘Groenland’ een positieve bijdrage aan het ecosysteem van de Antwerpse agglomeratie. Indien we de internationale standaardnormen volgen zijn 200 hectare groen goed voor een opname van 400.000 ton CO2 per jaar (2000t per hectare). Bij Noord- en Westenwind kan de stad zich achter een groene muur beschermen waardoor de lucht- en lawaaipollutie van de omliggende autosnelwegen verminderen. Gezien de oppervlakte van het Sint-Annabos kunnen we terecht spreken van de ‘linkerlong’ van Antwerpen.

Het is vooralsnog onduidelijk of het werfgebied, het slibstort en de lagunering niet elders dan op het gebied van het Sint-Annabos kunnen gevestigd worden, in het havengebied bvb. In het Milieu Effecten Rapport worden alleszins dergelijke opties vermeld.

Plan II
Waar komt het tracé precies terecht?

 

Bourgeois I

In het regeerakkoord van de regering Bourgeois I wordt meermaals het begrip ‘Leefbaarheid’ gebruikt. Volgens ons is dit een essentieel begrip omdat het intrinsiek duurzaamheid (sustainability) inhoudt waarbij een evenwicht tussen het sociale, het ecologische en het economische wordt nagestreefd.

Wanneer we het GRUP bekijken, lijkt de ‘leefbaarheid’ waarover Geert Bourgeois het heeft bijzonder sterk op de newspeak. De sluiting van de ring op Linkeroever koppelt twee belangrijke verkeerswisselaars met elkaar. Die liggen allebei op korte afstand van woongebieden. Een ‘overkapping’ is bij dergelijke ‘spaghetti’-knooppunten zowel onhaalbaar als verboden volgens de Europese richtlijnen. Concreet zal de geluidsoverlast en de luchtverontreiniging de leefbaarheid in Burcht, Zwijndrecht en op heel Linkeroever op de helling zetten.

Kortom: redenen genoeg om zoveel mogelijk bezwaarschriften in te dienen tegen het GRUP ‘Oosterweelverbinding-wijziging’. Het ‘Groenland’ dat we hebben mag niet opgeofferd worden aan een 3de Scheldekruising.

Redenen genoeg om zoveel mogelijk bezwaarschriften in te dienen tegen het GRUP ‘Oosterweelverbinding-wijziging’. Het ‘Groenland’ dat we hebben mag niet opgeofferd worden aan een 3de Scheldekruising.

Fijn stof

Natuurlijk is het ‘Groenland’ dat we willen behouden een bondgenoot van Ringland. Het overkappen van de ring kan remediëren maar dient niet losgezien te worden van een globale aanpak die verder gaat dan symptoombestrijding. Nieuwe autosnelwegen kunnen er volgens ons enkel komen na een duurzaamheidstoets waarbij eerst de impact wordt gemeten van het tolvrij maken van de Liefkenshoektunnel. Ten tweede zou er een doortastend beleid moeten uitgewerkt worden dat het vrachtvervoer op autosnelwegen vermindert (via bi- of trimodaal transport en het inzetten op korte en lokale circuits). Last but not least zou het aanbod inzake openbaar vervoer vergroot moeten worden.

Het leefbaarheidsgehalte van onze ruimtelijke omgeving gaat erop achteruit.  Fijn stof is een deelaspect van een structurele problematiek. De overgang naar een koolstofarme, innoverende en sociale economie kan niet berusten op het concept van Vlaanderen als logistiek platform. Gaat onze economie dan niet in elkaar storten? Heel wat transportfirma’s hebben ingezet op deregulering. Ze maken gebruik van postbus-filialen en zorgen ervoor – dankzij de lage verloning van hun chauffeurs – dat transport per weg ‘concurrentieel’ blijft ten opzichte van andere vervoersmiddelen. Opnieuw hebben we de sterke indruk dat beleidsvoerders zich vastklampen aan achterhaalde scenario’s die zowel sociaal als ecologisch onverantwoord zijn. Vermits het hele Oosterweeldossier zich in een patsituatie bevindt zou men beter met een schone lei beginnen. Ditmaal met een luisterend oor voor alle betrokken partijen, beginnend met de inwoners.

LEES OOK
Koen Smets / 19-04-2024

Verboden en verplichtingen: een laatste redmiddel?

De wet kan een belangrijke invloed hebben op de keuzes die we elke dag maken.
no way street
Karl van den Broeck / 19-04-2024

Nobelprijswinnaar Maria Ressa: 'Eind 2024 weten we of de democratie nog leeft'

De Filipijnse journalist waarschuwt voor de gevolgen van een feitenvrije wereld.
Nobelprijswinnaar en hoofdredacteur van Rappler Maria Ressa tijdens een interview in 2022.
Daan Van Cauwenberge / 18-04-2024

Ben Weyts duwde door voor afgeslankte raad van bestuur UGent

Huidige bestuursleden beschouwen het voorstel als het terugschroeven van democratische rechten.
Vlaams onderwijsminister Ben Weyts (N-VA) aan het spreekgestoelte van het Vlaams Parlement in maart 2024.