De burger betaalt voor de leugens van Theo Francken

In het eerste artikel geeft Pieterjan Van Leemputten de cijfers. N-VA gaf dit jaar al honderdduizenden euro's uit om in het uitstalraam van Zuckerberg te staan. In de eerste zeven maanden van dit jaar gaf Bart De Wever (N-VA) 225.411 euro uit aan Instagram en Facebook. Een stevig verschil met de nummer twee op de lijst, de Nederlandse politicus Wopke Hoekstra (CDA, 151.819 euro). Van alle Europese politici geven Belgische politieke spelers met afstand het meest uit. Met Peter Mertens (PVDA, 97.565 euro), Tom Van Grieken (Vlaams Belang, 81.479 euro) en Conner Rousseau (Vooruit, 73.560 euro) in de rest van de top vijf. Maar ook de top tien is hoofdzakelijk Belgisch met onder meer Jan Jambon (N-VA), Georges-Louis Bouchez (MR) en Zuhal Demir (N-VA). Deze cijfers roepen twee belangrijke vragen op: wie betaalt dat en wat doen de politiekers ermee?

Waar het geld vandaan komt is geweten. Jef Smulders van het Instituut voor de Overheid deed voor zijn doctoraat onderzoek naar de inkomsten en uitgaven van politieke partijen. In een interview met de campuskrant van de KU Leuven zegt hij: “Het gezamenlijke vermogen van de Belgische partijen bedraagt zo’n 142 miljoen euro. Een klein deel van hun inkomsten halen ze bij leden en uit giften, maar 80% is belastinggeld. De partijen die vertegenwoordigd zijn in het parlement krijgen samen zo’n 70 miljoen euro per jaar aan financiering. De koek wordt verdeeld na de verkiezingen: hoe meer stemmen een partij haalt, hoe meer overheidsdotatie ze jaarlijks binnenrijft.”

De 70 miljoen euro van de belastingbetaler moet dienen om de politiek vrij te houden van andere, onbehoorlijke financiering, om ‘geritsel’ en persoonlijke dienstverlening te vermijden. Het was het opzet van de Wet op de partijfinanciering om er de kost van de werking van de democratische vertegenwoordiging mee te betalen. De wet van 4 juli 1989 voorzag in een reglementering om de misbruiken te voorkomen. Daarbij werd echter een fundamentele fout gemaakt. De titel van deze wet luidt Wet betreffende de beperking en de controle van de verkiezingsuitgaven voor de verkiezingen van de Kamer van volksvertegenwoordigers, de financiering en de open boekhouding van de politieke partijen. De fout zat in de vermenging van twee verschillende entiteiten, enerzijds de Kamer van Volksvertegenwoordigers en anderzijds de politieke partijen. Die fout wordt in de wet aangehouden door te stellen dat de politieke fracties van de federale Kamers als componenten van een politieke partij worden beschouwd.

Het gevolg is dat het geld op de verkeerde plaats terechtkwam: niet bij de verkozenen in de politieke fracties van het Parlement, maar bij het partijbestuur. Daardoor zijn de fracties van het Parlement ook werkelijk ‘een component’ van het partijbestuur geworden: de macht zit waar het geld naartoe gaat. Sindsdien zijn onze Parlementairen niet meer de verkozenen van het Volk, maar de uitvoerders van wat het partijbestuur beslist. De toestand is een geïnstitutionaliseerde ontkenning van het grondwettelijk basisprincipe dat zegt dat alle macht van de Natie uitgaat. In werkelijkheid gaat alle macht uit van de politieke bureaus die over alles en nog wat beslissen en zich daarbij onnodig verrijken.

De burger die denkt dat de politiekers de sociale media op dezelfde wijze gebruiken als hij dat zelf doet, heeft het dan ook danig mis. De berichten van De Wever, Peter Mertens, Tom Van Grieken, Conner Rouseau, Jan Jambon, Georges-Louis Bouchez (MR) en Zuhal Demir komen niet uit hun geldbeugel, maar uit de partijkas.

Het tweede artikel op Knack.be geeft een schoolvoorbeeld van wat sommige politiekers met het geld uit de partijkas doen. Op 23 augustus 2021 berichtte Theo Francken op Twitter en Facebook dat een nieuwe hongerstaking was gestart in de oude gebouwen van de Kredietbank te Brussel en dat de actievoerders, Afrikaanse illegalen uit het hele land, hun actie Neutrale zone noemen. Enkele hongerstakers zouden een unieke afspraak met een ambtenaar van Vreemdelingenzaken en een absolute voorrang hebben verkregen bij de behandeling van hun dossier. “Dit is een amateuristisch en rampzalig beleid”, klonk het bij Francken. Zijn bericht ging een eigen leven leiden, waarbij in andere berichtgeving aan de bewering werd toegevoegd dat er ook kinderen bij de hongerstaking betrokken waren.

Uit het onderzoek van Brecht Castel, journalist en factchecker bij Knack, bleek dat er een bezetting was, maar dat niemand, en zeker geen kinderen, in hongerstaking waren gegaan. Daarover gecontacteerd wijzigde Francken zijn bericht: “Dit is geen hongerstaking, wel een gebouwbezetting. Eisenpakket blijft hetzelfde.” Waarom Francken onjuiste informatie verspreidde geeft hij zelf in zijn berichten aan: “Dit verwijst naar de neutrale zone begin vorige maand opgericht door [Sammy] Mahdi, [Philippe] Close en deze paarsgroene regering (en in totale chaos halsoverkop terug gesloten).”

Het is duidelijk dat de gewezen staatssecretaris voor Asiel en Migratie onjuiste informatie gebruikte om zijn opvolger en de huidige regering in een verkeerd daglicht te plaatsen. Deze ‘leugen’ om zuiver politiek gewin is een politieker en gewezen staatsecretaris geheel onwaardig. De bevolking wordt er met opzet door misleid.

Als je de twee berichten naast elkaar legt, wordt het plaatje ronduit ergerlijk: politiekers die aan het beleid deelnemen beliegen de burger door afwending van de centen die eigenlijk zouden moeten dienen om een goed beleid mogelijk te maken. Erger nog is dat het allemaal mag en kan en dat er geen enkele sanctie op volgt.

Walter De Smedt is ex-magistraat, columnist en schrijver.