DOSSIER - 4 ARTIKELS

Het recht van de kiezer

stemlokaal verkiezingen
Afschaffing van de stemplicht: een historische fout of een hoogfeest voor de democratie? (© Guy Delforge)

Het is onwaarschijnlijk hoe weinig commotie de afschaffing van de opkomstplicht voor de gemeenteraadsverkiezingen in Vlaanderen teweegbracht. En dan is ‘weinig’ nog zacht uitgedrukt. Hoe meer je erover leest, hoe meer studies je bekijkt en hoe meer mensen je erover spreekt, hoe duidelijker het wordt:  ofwel is de afschaffing een historische fout, ofwel een hoogfeest voor de democratie.

In Nederland werd de opkomstplicht afgeschaft in 1970. De opkomst voor de gemeenteraadsverkiezingen daalde gestaag, tot 50,99% in 2022. De commissie Binnenlandse Zaken van Nederland neemt tijdens het debat ‘Bestuurlijke organisatie, democratie en verkiezingen’ die lage opkomst onder de loep. 

Wat precies de gevolgen zullen zijn van de verkiezingen zonder opkomstplicht in Vlaanderen weet niemand, al staat één ding vast: er zullen minder mensen gaan stemmen. Verder is het ook zo goed als zeker dat vooral lager opgeleiden, mensen met een lager inkomen, mensen die stammen uit de migratie en jongeren zullen thuisblijven. Dat kun je afleiden uit zowat alle studies over niet-stemmers die de voorbije decennia zijn gemaakt.

Apache ging – met de steun van de Vlaams-Nederlandse Journalistenbeurs – in Vlaanderen en Nederland op zoek naar de mogelijke gevolgen van de afschaffing van de stemplicht en het nieuwe decreet Lokaal Bestuur. Kunnen we in Vlaanderen iets leren uit wat er in die halve eeuw in Nederland gebeurde?
search Artikels filteren