Eigen Belang Eerst (2010)

Tom Cochez
boek-cochez-eigen-belang-eerst
Eigen Belang Eerst - door Tom Cochez
'Eigen Belang Eerst' door Tom Cochez.

In 2003 werd alles anders. Het racismeproces tegen de partij stond in de steigers en de analyse dat de ontmaskeringsstrategie en het cordon sanitaire de partij alleen maar groter hadden gemaakt, klonk steeds luider. Het Vlaams Blok behandelen zoals alle andere partijen werd in die periode het leidend adagium in het overgrote deel van de Vlaamse pers.

Proeven van de macht

Parallel werden de ‘oude recepten’ verketterd. Een kritische journalistieke houding werd ‘baseballjournalistiek’; het cordon sanitaire werd, in navolging van de argumentatie van het Vlaams Blok, "een instrument om links aan de macht te houden" en de 0110-concerten zouden later worden omschreven als een illustratie van "de onmacht van links". Het Vlaams Blok moest maar eens een kans krijgen en proeven van de macht.

De hardste kritiek werd gereserveerd voor de initiatiefnemers van het racismeproces. Dat proces zou, niet alleen volgens het Vlaams Blok, een puur politiek proces zijn tegen een vijand die politiek niet klein te krijgen was en bijgevolg maar via de rechtbank aangepakt moest worden. In de laatste rechte lijn naar de verkiezingen van 13 juni 2004 volgde de definitieve veroordeling van het Vlaams Blok voor racisme. Voor wie gelooft in de rechtsstaat is het achteraf haast onbegrijpelijk, maar vreemd genoeg werd net die veroordeling aangegrepen om het Vlaams Blok definitief te normaliseren.

Verpletterende verkiezingsoverwinning

Tom Cochez: 'Voor wie gelooft in de rechtsstaat is het achteraf haast onbegrijpelijk, maar vreemd genoeg werd net die veroordeling aangegrepen om het Vlaams Blok definitief te normaliseren'

Het resultaat van die aanpak laat zich zien op de verkiezingsavond. Het Vlaams Blok wint de verkiezingen op verpletterende wijze. Bijna een kwart van de Vlamingen brengt een stem uit op een partij die twee maanden eerder veroordeeld was voor racisme. Dat de normalisering van het Vlaams Blok in de media mee aan de basis ligt van dat monstersucces, is een these die op dat moment nergens wordt uitgesproken. De vrees voor een nog grotere overwinning bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2006 haalt de bovenhand en de strategie om de partij te behandelen zoals alle andere partijen, krijgt alleen maar meer bijval. Vooral De Standaard profileert zich in die periode als de krant die het Vlaams Blok, later het Vlaams Belang, salonfähig maakt.

Het zal uiteindelijk nog vijf jaar duren, tot na de verkiezingsnederlaag van het Vlaams Belang in 2009, vooraleer links, maar ook rechts, stemmen opgaan die de verklaring voor de nederlaag bij het volgehouden cordon sanitaire en bij de andere klassieke recepten tegen extreem rechts leggen. Zelfs Filip Dewinter zal uiteindelijk toegeven dat de 0110-concerten zijn partij veel pijn hebben gedaan.

Neergang Vlaams Belang

Toch ligt de verklaring voor de neergang van het Vlaams Belang eerst en vooral bij de sterk hiërarchische structuur van de partij die met ijzeren hand wordt geleid door Filip Dewinter. Alle dissidenties waar de partij mee te maken kreeg, op het vertrek van Jurgen Verstrepen na, zijn in wezen te herleiden tot aanvallen op de almachtige positie van Filip Dewinter. Geert Van Cleemput, Johan Demol, Luc Sevenhans, Bruno Stevenheydens, Karim Van Overmeire en nog een handvol anderen: allemaal hebben ze in min of meerdere mate geprobeerd de almacht van Filip Dewinter in vraag te stellen.

Hun betoog was, in de ogen van de voorman van het Vlaams Blok, hoogstens wat ruis op de achtergrond. Slechts één aanval op de alleenheerschappij van Dewinter maakte echt kans op slagen. In 2007, kort na de nederlaag van Dewinter tegen de Antwerpse burgemeester Patrick Janssens, stond voorzitter Frank Vanhecke recht. Gesteund door een groep vertrouwelingen trachtte hij de dictatuur van Dewinter te breken en het partijbestuur meer macht te geven.

De strijd duurde drie jaar en ontaardde in een vuile oorlog waarbij technieken werden gebruikt die geen daglicht verdragen. Lastercampagnes, chantage, financieel gesjoemel, politieke afrekeningen: aan de stelling dat de grootste politieke vijand zich doorgaans in de eigen partij bevindt, werd door het Vlaams Belang de voorbije drie jaar een extra dimensie toegevoegd.

Almacht Dewinter

Tom Cochez: 'Intussen lijkt de strijd gestreden en de almacht van Dewinter hersteld. Maar de gevolgen voor de partij zijn dramatisch'

Intussen lijkt de strijd gestreden en de almacht van Dewinter hersteld. Maar de gevolgen voor de partij zijn dramatisch. Boegbeelden staan op non-actief en de uittocht van mensen uit de tweede lijn houdt aan. Het belangrijkste gevolg is wellicht dat het Vlaams Belang vandaag verworden is tot een partij zonder politieke relevantie. In 2004 verlamde haar onstuitbaar gewaande opmars het politieke landschap. Vandaag gaat er van de partij van Dewinter geen enkele politieke dreiging meer uit.

Het Vlaams Belang draagt niet langer de belofte in zich van een deelname aan de macht en op eigen kracht zal het niet gaan. De macht van het getal lijkt definitief gebroken en een tweede kans op matiging komt er niet. Van een door ideologie aangedreven politieke vereniging is het Vlaams Belang verworden tot een cynische politieke machine die enkel nog draait om geld te verdienen. Tot datgene wat stichter Karel Dillen tot in het diepst van zijn wezen verafschuwde.

Eigen belang eerst. De vuile oorlog binnen het Vlaams Belang.
Door Tom Cochez. Verschenen bij Uitgeverij Van Halewyck, 2010, 184 pagina’s, ISBN: 9789056179793. Prijs: 14,95 euro. Te bestellen bij Bol.com, Proxis of Azur.
LEES OOK
Redactie Apache / 01-06-2017

Ryanairbaby's: Belgische baby's uit Spaanse eicellenhandel

Journaliste Céline Gautier onderzocht de lucratieve business van eiceldonatie: achter een façade van liefdadigheid gaan harde economische belangen schuil. Ze kreeg voor haar werk…
Webp.net-resizeimage-2-compressor
Redactie Apache / 10-04-2017

Gegeven Woord: Ingrid Vander Veken in gesprek met tenoren van de Vlaamse journalistiek

Apache en uitgeverij Polis bundelen de interviews van Ingrid Vander Veken met tenoren van de Vlaamse pers tot een heus e-book.
ingrid_vanderveken_sigridspinn-compressor
Glen Joris / 05-01-2017

E-book gemeentefusies: kleine steden, grote dorpen

Hoeveel burgemeesters verdraagt Vlaanderen?
webheader